Esadazu nora
proiektatzen den zure itzala eta esango dizut nongo kostaldean zauden.
Euskal Herriko
hondar fineko hondartzetako batean bazaude, eta kantauriar itsaso harroari frentez begiratzen badiozu, eguzkiak bizkarretik emango dizu. Aldiz, Mediterraneoko
itsas paseo luze horietako batean bazaude, bularrean eman beharko duzu eguzkitako krema erretzerik nahi ez baduzu. Beste izkinan, Galizia eta
Portugalgo kostalde atlantikoan, eguzkiak albo batean kolpatuko zaitu, hemen
arriskua da beso bat bestea baino gehiago belztea,
kamioilariak bezala. Bistako
ondorio horretara iristeko Galiziako Riax Baixas delakoetara bidaiatu behar
izan dut.
Paisaiari
dagokionez, oso polita da Galiziako Riax Baixas kostaldea, plazer handia da
ikusmenarentzat. Itsaslabar
zorabiagarriak dituen kostalde honek, landaretza eta fauna ugari eta aberatsa
dituenak, itsasadar zabal eta sakonak sortzen ditu, arrantzale herri bitxien
aterpea. Itsasadar eder
hauetako hondar fineko hondartzetan ur kristalinoak oso hotzak daude, ozeano
atlantiko itzelaren eragina. Talaia bikain
horietatik ilunabar ezin hobeak ikusi ahal izango ditugu, eguzkia aurrez-aurre
ezkutatzen baita ozeanoaren sabelean.
Baina mirari
natural horiek guztiak batzuentzat ez dira nahikoa opor on batzuk igarotzeko,
beraz, gure egonaldia are erakargarriagoa egiteko; leku turistikoetatik ihesi,
hondartzetatik eta itsasoaren ondoko pasealekuetatik kanpo, eskalada-gune
txikiak aurki ditzazkegu.
Kontatzen
dizuedan bidaia familian egin dut. Etxekoekin egiten dituzun irteera horietako
bat da, non jasangarritasuna bilatzen duzun, ohiko oporrak eskaladarekin
konbinatzen saiatuz. Nire etxean ni naiz eskalatzen duen bakarra, ez dut inoiz
inor behartu gustuko ez duten zerbait egitera, baina ezin naute behartu nik ez
egitera.
Galiziako Baiona herriko kanpin erakargarria izan dut kanpo base,
bertatik atera naiz ondoko eskalada zonetara eskaladak egitera.
Montefierro eskalada gunea.
Baiona ondoan dagoen Axón herrian eskalada
eskola txiki bat topatu nuen itsasoaren ondoan. Monteferrerro deitzen diote
eta itsasargiaren aldamenean dago. Inguru txundigarri batean dago kokatua eskalada eskola hau,
Patos hondartza dizdiratsua eta Estellas eta Cíes uharte erakargarriak begi bistan dituzu. Plaka eder errez
batzuk kenduta eskaladarako ez du interes handiagorik sektoreak, baina dudarik gabe txangoak merezi du.
Aurkezten dizuedan bigarren eskalada gunea, Faro Budiño, Galiziako eskalada eskola garrantzitsuenetakoa da, eskalada bide dexente daude. Faro Budiño zen Riax Baixetara etortzeko arrazoia, aspaldi nahi nituen haitz hauek ezagutu.
Gauzak ez dira nik nahi bezala gertatu, eta horma eskalatzea lortu dudan arren,
ia ez dut tokia ezagutzeko aukerarik izan. Ez dago kosta ondoan,
arazo bat niretzako, 30km barrurago kokatzen da Porriño kontzejuan. Gainera, inguruko herriak eta jarduera ekonomikoak; autobia eta industrialdeak, irentsi egin dute paisaia honen edertasuna eta ez zait iruditu leku atsegina familiarekin egoteko, kanpinak eta horrelako zerbitzuak ez daude. Ziur
naiz garai batean bertako biztanleek mirestu eta gehiago errespetatu izango zituztela
haitz hauek, orain ordea, nire lehen impresioan, paisaia hondatuta dago.
Tokiaren ideia bat egin dezazuen, granitozko
horma hauetan ehundaka bide daude, eskalada garbia eta ekipatua
partekatzen direlarik. Ehun metroko garaiera hartzen du hormak gehienez. Krokisak ez dira errez interpretatzen, alde guztietatik sartu
eta ateratzen bai dira bideak eta barianteak, niretzako arazoa izan zen hau bide klasiko bat bilatzerakoan. Azkenean Pino bidea aukeratu eta eskalatu nuen, asko gustatu zitzaidan gainera. Baina nirea ez zen Pino bidearen ohiko eskalada bat izan,
txirrinduaz egin bai nuen joan etorria, eta era honetara, nire iritziz, paretari
beste dimentsio bat ematea lortu nuen. Horrekin esan nahi dudana da duintasun handiagoa eman niola hormari, zenbat eta
konplexuagoa izan hurbilketa, orduan eta zailagoa da eskalada.
Baionako kanpinetik 34
km daude faro Budiño hormara. Zalantza asko izan nituen
hasieratik, zein bide hartu zen lehena. Galiziako errepideak ezagutzen
dituen edonork ohartuko zen zertaz ari naizen, trafiko handia dago, eta dena da
gora eta bera jarrai bat. Teknologiari esker bilatu nuen aukerarik hoberena,
Google Mapsek gidatu ninduen mendiko errepideetatik, autobideetako auto eromenetik aldenduz. Zama ere zalantza zen, zer material hartu eskaladarako, 30 km distantzia eta Morgadans gaina zeharkatzea ez zen txantxa. Horrez gain lehenago aipatu dudan zein bide eskalatu buruhaustea zegoen. Bide klasiko ekipatu bat aukeratu nuen, vía Pinos,
horrela, friend eta fisureroen beharrik izango ez nuelako.
Morgadans gaina.
Faro Budiño horma Morgadans gainatik.
Goizeko zazpiretan martxan nintzan, soka
simplea neraman bizikletaren parrillan erantsia eta bakarkako eskalada ekipoa motxila txiki batean bizkarrean zintzilik.
Gustora hasi nintzan pedalkadaka goizeko
freskuran, Miñor errekaren bailaratik nindoan Gondomar herriruntz. Orain arteko bidaia laua eta atsegina izan zena pixkanaka goruntz hasten da, emen du hasiera Morganseko mendateak. Lehen maldekin
batera nabaritzen hasi nintzan gurpilak errepidera erantsi egiten zirela, Arrapala handi
eta amaigabe horiek Galiñeiro mendilerrokoak dira, 700 metrotik gorako garaiera
duten mendiak dira hauek, kostaldearen eta Galiziako barnealdeko lurren arteko
harresi naturala.
Indarrez
juxtu iritsi nintzan Morgadansko gaina, nik izen hori eman diot, portuari buruzko aipamenik ezbait dut topatu, mendatea kokatua dagoen kontzejuarena da izen hau. Bizikletatik
jaistean hankek huts egin zidaten, ahalegina handia izan zen eta ez zuten ia
nire pisuari eusteko gaitasunik. Jan eta edan egin
nuen indarrak eta gogoak berreskuratu beharragatik, baina itxaropenez bete
ninduena zera izan zen; zuhaitz multzo
trinkoaren artean, urrutira, ia hodeiek estalita, Faro Budiñoko haitza ikustatu
nuela da.
Ez zitzaidan erreza suertatu orientazioa,
askotan geratu behar izan nuen errepide bazterrean Maps kontsultatzeko, eta erratu
ere behin baino gehiagotan egin nuen; errepide; bidegurutze, zubi eta kale horiek labirinto bat ziren, tranpa bat hain egoera
ahulean nengoelako. Eta esan beharra daukat nire orientazio instintuari esker lortu nuela helburura iristea, eta nire burugogorkeriagatik noski.
Azken zatian errepidea utzi eta lur pista bat hartu beharra dago hego hormara iristeko, ia pareta bertaino doa pista hau. Ez zitzaidan iruditu jende asko ibiltzen denik hemen eskalatzen, bidexka eta bideen hasierak sastrakaz nahiko zikinak aurkitu nituen.
Faro Budiño azpian.
Via Lactea lehen luzea.
Pino bidea hirugarrena
Pino bidea laugarrena.
Lehenengo bi luzeak Via Lactea biderenak eskala
nituen, eta oso ederrak iruditu zitzaizkidan, bati bat feldespato harritxoz betetako plaka
eskalada. Hirugarren luzean ordea arrakala batetik gora jo nuen, Pinos bidearekin bat eginda nintzen iadanik, eta izena ematen dion pinu erraldoiarekin egin nuen topo pitzaduratik ateratzerakoan. Zuhaitz honek harria erretxinaz eranskor dauka. Laugarren luzea ere asko gustatu zitzaidan,
tximinia horizontal kurioso batetik doa. Gailurrera iritsi bezain pronto derrigorrezko pare bat argazki
egin nituen, balentriaren lekukoak izango ziran. Tontor biluziaren
gainean nengoela, panoramari begira, Morgadans-mendatea ikusi nuen urrunean, eta
korapiloa egin zitzaidan eztarrian, nahiz eta kontagailua atzera egiten hasia
zen, oraindik asko geratzen zen berriro Baionara iristeko. Rappelatzen jaitsi nuen horma.
Itzultzeko bidea ere erronka bat zen. Gailurra zapaltzearekin ez da eskalada bat bukatzen, igoera hasi duzun lekura iritsi beharra dago oraindik. Igaro berri
nituen lekuen oroitzapena oso baliagarria izan zitzaidan; kaleak,
bidegurutzeak, errepideak, ez nuen denborarik galdu orientatzeko.
Morgadansko gaina igotzea, oraingoan Porriño aldetik, kezkatzen ninduen, mendate amaigabe hau pasatzea lortzen banuen, gero errepidea beherantz joango zen Baionaraino.
Dena eman nuen igoera amaiera gabe horretan.
Gauza bakarra nuen alde, banekien gaina hartzen nuen momentutik erronka hau
burutua izango nuela. Portu desiratura
iritsi nintzenean, dena laino mehe batez estalita zegoen, bakardadearen
sentsazioa are gehiago areagotzen zuena. Belar garaiaren gainean behi pila bat
zegoen etzanda; hausnarkari horiek izan ziren nire zorionaren lekuko bakarrak.
Poztasun keinu bat aurpegian, plater handia nire bizikletan sartu eta oraindik
urrun zegoen itsasorantz eramaten utzi nintzen.
Arratseko lauretan kanpinean nintzan berriro. Nire alaba txikiak agertzen ikusi ninduenean, niregana etorri zen korrika, - Aita, non egon zara? - Mendian maitea, paseo bat ematen egon naiz.
Nire hirugarren eskalada
eskola sorpresa atsegin bat izan zen, ez nuen hainbeste espero Monte du Gailiñeiro
eskaladaz. Altuera txikiko bideak dira, gehienak oso etzanak eta zailtasun
gutxikoak, baina badira horma sakabanatu batzuk bertikalak direnak, hauetan ondo estutu beharra dago. Kalitate ezin hobeko gneis harria da, arrakala eta
erregleta kamutsez beteta, eskumuturrak ondo berotzen dizkizun horietakoa, hormen
altuera eskasia orekatuz.
Eskola honetara iristeko, aurrekoan moduan,
bizikleta erabili nuen, baina oraingoan soilik 14km dira. Baionatik Gondomar herrirantz
hartu nuen eta handik Vincios herrira jarraian, azken honen gainean kokatzen da eskola
eder hau. Kotxeen aparkalekuan bizikleta utzi ondoen eta aldapa fuerte bat oinez gainditu ostean Gailiñeiro hormetan zaude. Bistak liluragarriak dira hemendik. Vigo eta Baionako itsas
bazterrak azalduko zaizkizu beraieen handitasuna eskainiz. Mendialde hau ere
oso ederra da, baina baso-suteen aztarnak aurkituko dituzu, Galiziak urtero
jasaten duen izurritea, zorionez, ingurumena pixkanaka berreskuratzen ari da.
Monte do Galiñeiro ipar gailurra.
Haitzaren kalitatea ezin hobea da.
Vigo Monte do Galiñeirotik.
Bitxia egin zait bidaia hau, eskalada aldetik nahi eta ezin bat. Ez da Vigoko kostalde hau eskaladarako helmuga. Bai ordea turismoa egitekoa, beraz horrelako bidaia planifikatzen baduzue, jakin ez dela orekatua izango, turismoak pisu gehiago izango du.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina