non-stop eskalada bloga
Zer eta nola eskalatzea gustoko duenarentzat informazio txokoa
2023(e)ko maiatzaren 21(a), igandea
RIGLOS - Alpinismo Deportivo
2023(e)ko maiatzaren 13(a), larunbata
ETXAURI - En tu cabeza rapada
Nondik has ninteke istorio hau kontatzen ulergarriagoa
izan dadin? Agian berrogei urte atzerago Etxauriko Zerbinitoren azpian, Manu
Beriain eta Carlos Garcia irribarretsu eta pozik agertu zitzaizgunean, egindako
balentriaz harro. Edo, bide paregabe hau eskalatu ondoren, nire xehetasunak
kontatzen has ninteke, ba dago zer kontatu. Eta zergatik ez Nafarroako eskalada
gida berria eskuetan lehen aldiz izan nuenean, Xabierrek lanera ekarri zuen
eguna. Bai, une hori hartuko dut ardatz:
Ez da kritika bat, sentimendu bat baizik, tristura
sortzen didan begi-bistakoa, jabetua bai naiz, lurraren errotazioa bezala,
inertzia hau geldiezina dela. Baina honek ez nau axolagabe uzten, kontatzera
noa: gero eta handiagoak diren eskalada-gidak ikusten ditudanean, kirol berezi
honen bilakaeran garrantzitsuak izan diren eskalada bide batzuen istorio
txikiak lekurik gabeak sumatzen ditudanean, lerro eta zenbaki hutsetara
kondenatzen dituztenean, zalantzan jartzen dut egindako ahalegin guztiak,
pasatako beldurrak, merezi izan ote zuten.
Baina dena ez da denboraren amnesiaren kulpa, gauzak
besterik gabe aldatzen doazela, guk ere, gure jarrera arduragabearekin, erru
handia dugu. Bere garaian ez genituen eskalada asko idatziak utzi, krokis xume
bat ere ez genuen egin, garrantzirik eman ez geniolako galdu egingo dira.
Ez da ohikoa Etxaurira soka doble eta friend sorta
hartuta joatea, eskalada garbia eskaintzen duten bideak urriak dira. Xabier
Artolak ez zuen zalantzarik izan nire asmoak azaldu nizkionean motxila trastos
betetzeko, benetan eskertzen diot jestua.
Ez da bigarren luzearen kasua, arantzaz betetako
harria dauka, eskuak sartzea eskatzen duten eskalada pausuak; bide latz
honetatik jaisten zarenean, tigre batekin borrokatu zarela dirudi, eskuak eta
besoak odoletan izango dituzu.
Manu Beriainekin (Ordizia 1965) elkartu naiz
Ordiziako taberna batean, irrikitan nago entzuteko "En tu cabeza
rapada" bidearen lehen eskalada egin zutenaren xehetasunak. Manu 80. eta
90. urteetan Euskal Herriko eskalada panoraman punta-puntakoa izan zen, beste
bi Ordiziarrekin batera, Rikar Otegi eta Ramon Senperena, eta bere garaian
Daltonak egin zuten moduan, Goierriko herri txiki hau eskalada munduan ezaguna
egin zuten. Eskalatzaile indartsu honi zor dizkiogu esanguratsuak diren bide
askoren sortzailea izatea, adibidez; Jentilbaratzako Bimba Mazinga
suntsitzailea, berak dardara bat ere egin gabe aixa igotzen zuena. Baina, batez
ere, eta hau eskalatzaile gutxik dakite, Araotzeko korea sektorearen
bultzatzailea izan zen, lehena izan bai zen sabaia erraldoi horretatik
zintzilikatu eta bide bat ekipatzen, Panoramix berea dugu. Mito bat izan zen,
eta da, Manu, eskalatzaile generazio batentzat.
Irribarretsu eseri gara tabernaren izkinako mahia
batean, barre algaraz begiratzen ditu nire esku zartatuak; - Atzokoak ahal dira
zauri horiek?. - Bai, borroka latza izan uan.
2023(e)ko apirilaren 10(a), astelehena
BISAURIN - PUNTA FETAS - Izarren bila
Fetas orratzaren harri gorria,
olatu mineralaren azpian nengoen,
zutik,
ahoa zabalik,
beldurturik,
deitzen ari zitzaidan.
Hain urrun dagoen
une kitzigarri horretan
izango banuen,
gailur xarmantan,
nire hiru bideen
iragarkia,
sinistetik urrun,
gogoko ez zitzaidan,
bai nengoen
ilusioa galtzeko arriskuan;
zeren,
azken finean,
mendizaletasunaren gatza
ezinezko izarrak bilatzean datza.
Ekaitz Maiz horretan zebilen, bilera deserosotik zintzilik, hego haize harroputz eta hotza hezurretaraino sartzen zitzaiola, hitz poetiko bat hausnartzen.
Izar, lau hankako nire lagun leiala, egun hartan despistatu samar ibili zen, eta mendian behera joan behar izan genuen haren bila.
Hamar metroko zeharbide erraza batek Punta Fetas gailurrean utzi gintuen. Pozik geunden, nahiz eta hotzez dardarka egon, hego haize bortitz batek astintzen gintuen, Minoria Absolutuaren bidetik rapelatu genuen.
Distira bat zegoen
horma ederraren gailurrean,
argi hori segitu genuen
ilusioz beteriko ahaleginean.
Eskalada bikainaren ondoren
haitzaren gorenean,
asetuta besarkatu ginen,
argi sorta distiratsuaren iturrian.
Ahaztu genituen
hotzaren erremina,
nekearen zalantza,
oinazea,
jakitun izan bai ginen,
argi eztanda hortan,
izarra gurekin genuela
bi adiskiden alboan.
Inoiz ez da izar bihurtuko aurpegia argirik gabe duena.
( William Blake)
2023(e)ko martxoaren 26(a), igandea
PEÑA MONTAÑESA - Leyendas de Patones, La del Centro
Bi bide generamatzan buruan; Leyendas de Patones eta La del centro, azken honetatik hastea erabaki genuen, lehorragoa egongo zela pentsatuz. Oso pareta tentea da Canal Mayorreko horma, sabaiz betea; gogoan dut Kepa Escribanorekin Ordesa en Montañesa bidea eskalatu nuenean euria ari zuela eta modu duinean egitea lortu genuela. Asko gustatu zitzaidan aipatu dudan bide hau, eta oso ona iruditu zait La del centro; bigarren eta hirugarren luzeak espektakularrak dira, baina batez ere hirugarrena nabarmentzen da.
Irteera honen helburu handinahia ez zen deskribatu dudan bidea; ilusioa beste linea batean jarrita neukan, Leyendas de patones bidean, agujas de la Buerda erakargarrian.
Honekin Que riesgo tiene la primari buruz idatzirik gabe utzi nuen azalpena gehitzen diot Leyendas de Patones bidearen kronikari:
Gogoan dut Peña Montañesarako bidaian irrati guztietako albistegietan ekonomiari buruzko albisteak baino ez zirela entzuten, eta hitz bat zela, niri gaztelaniaz aditzean, grazia handia egiten zidana: arrisku-saria edo prima de riesgo.
Modu horretan elkartu nintzen Chemarirekin Oncinsen, egoera ekonomikoak grazia handiagoa ematen zidala kezkatzeak baino. Izugarri dibertitu ginen elkarrekin egon ginen bi egunetan; Madrildar eskalatzaile handiarekin izan ditudan topaketa guztiak alaiak eta umoretsuak izan dira eta dira gaur egun ere.
Agujas de la Buerdan txunditu ninduen bide zaila eta konpromezu handikoa zabaldu genuen. Eskalada honi izen bat jartzerakoan, duen edertasuna eta konpromezua goraipatu nahian, Montañesako bidaian irratian ekonomiari buruzko albisteetan entzun nuenari hitz joko barregarria egin nion, "Que riesgo tiene la prima", izenburu bezala bururatu zitzaidan eta horrela proposatu nion nire lagunari. Honek berehala baietz erantzun zidan. Beraz, Buerdako orratzean bizi genuenaren krokisak, gure abentura pertsonala islatzen, sexu-desiraren balizko arriskuak eskaladakoekin parekatzen saiatzen da; bulkadaz bakarrik jokatzen badugu, segurtasun-neurririk hartzen ez baditugu, kolpe ederra har dezakegu.
Baina akats bat egin nuen: Behin etxeratu nintzenean, Chemarik eta biok ireki genuen bide itzelaren krokisa marrazten ari nintzela, paper gainean espazio zuri bat geratzen zen, bibujoaren trebetasuna banu neure eskuez marrazki batekin beteko nukeena. Bibujoaren dohaina ez dudanez, niri erakargarria egin zitzaidan argazki bat aurkitu nuen interneten, eta krokis polemikoan itsatsi nuen gero. Eta hortik ondorioak; krokis xumeak zeharkatu behar ez zituen zelaiak zeharkatu zituen, eta horma handitik kanpoko giroetan epaitu zuten, eta ez nago batere harro horretaz, eskalada baten berri emateko sortu baitzen.
Ausnarketa egin diot guzti honi, eta iritsi naiz gaizki ulertu honen arrazoia argazkiko imagenak estereotipo bat islatzen duelako izan dela, ez delako irudi orokor bat, egokiagoa litzateke argazkiak emakume guztien edertasun sexuala islatuko balu; aurkitu ez dudanez, krokisean fede onez jarri nuen argazkia erretiratzen dut. Eta zin dagizuet argazkia ezabatu dudanean lasaitasuna sentitu dudala, eta, aldi berean, bide eder honen krokisak gehiago erakarri nauela; gauzak nola aldatzen diren.
Madrileko lagun talde batek lagunduta, eta ziur nago umore bikainez, 2014an sortu zuen Chemarik Leyendas de Patones bidea. La Prima bidearen ondoan, pitzadura sistema nabarmen batean, hasten da Leyendas de Patones. Eta paraleloan doaz bi bide eder hauek, harik eta laugarren luzean, trabesia luze batez, arrokazko plaka trinko bat ezkerretik eskuinera gurutzatzen duen. Hasierako luze hauek zailtasun-maila ertaina badute ere, eskalada garbikoak dira, eta Chemariren zigilua dute; beraz, lasai eta tentuz igo behar dira. Ikaragarri gustatu zaizkit.