RIGLOS - Alpinismo Deportivo

 

Ez zen aurrez pentsatua izan, besterik gabe sortu baitzen, berezko. Azken bi eskaladetan, denboran atzera eginez, etorkizunera urrats handia eman dut.

Furgoneta gidatzean noa niretzat ezinbestekoak diren lekuetarantz, Pirinioetara, Riglos kasu honetan. Oraindik indar berritu gabe nago, gorputzaren nekea eta besoetako zauriak agerikoak ditut; egun bat pasatu da soilik “En tu cabeza rapada” suntsitzailea eskalatu nuenetik. Iñaki Mendizabal dut ondoko eserlekuan. Errepide nostalgikoan aurrera goaz, elkarrizketa interesgarri bati eutsiz, hilabete batzuk igaro dira azkenekoz egon ginenetik, Patagonian egon berria da Oñatiarra eta gauza asko dizkit kontatzeko.

Afaldu nahian gabiltza, ez bai dugu gurekin jateko ezer ekarri, eta ezinezkoa gertatzen ari zaigu, errepideko taberna guztiak, bezeroz beteta ezagutu ditudanak, itxita daude: ez al dago Pirinioetan sekula baino jende gehiago? Ez dirudi, negozioak ixten ari dira.

Ayerben azken itxaropena dugu bokata soil bat jan ahal izateko, badakigulako Rigloseko taberna itxita dagoela, eta aterpea gainezka egoten da autobusetan datozen taldeengatik.

Aritz Aparicioren krokisa

Murillo herri hutsetik igarotzean, Rebekaz gogoratu naiz, kanpineko sukaldean lan egiten du, agian, zorte pixka batekin, zabalik dago. Bingo!!! Jangela zabalean giro hotza dagoen arren, bi mahaitxo baino ez daude okupatuta, hanburgesa zaporetsu pare bat dastatzen ditugu. Oraingoan ere gainditu egin da neska madrildar atsegin hau, gustuko ditut erabiltzen dituen zaporeak. Azken unean izan bada ere, luze hau kateatu dugula sentsazioa dugu. 

Herriko sarrerara iristen garenean, Riglos seinalez, margoz eta hesiz beteta dago, argi geratzen da pasatu nahi badugu hiru euro ordaindu beharko ditugula, eta gaua egokitutako parking handietan igaro nahi izan ezkero hamar euro direla.

Gauaren anonimotasuna aprobetxatuz, buelta eman eta hilerrirantz abiatzen gara, hor, oraindik, ez dago ordaindu beharrik: larriak dira turismoak eremu askotan sortzen dituen egoerak, bertako biztanleentzat arazo bilakatuz; prezio igoerak, nortasun galera, ingurumena aldatzea…ni benetan tristatzen nauena herri horietako jendearen eskuzabaltasuna galtzea da. Inoiz jende apal horien abegi ona sentitzeko poza izan dugunok, ongi etorriak ginela hautemanez, gehiago sufritzen dugu egoera kezkagarri honekin.

Haizea dabil indartsu gau osoan, furgoneta astintzera iristen da, lo zakuaren goxotasunean gehiago kuzkurtzen erreakzionatzen dut. Goizeko freskuran haize zakarrak gogor jotzen du oraindik, funtsezkoa dugu eskalada-helburua aldatzea; aurreikusi genuen bidea haize basati honen eraginpean dagoenez, Viserako Malloan babesa bilatzen dugu, eta horrek are gehiago konprometitzen gaitu, eskalada gogorra izango zena, orain, maiuskulaz idatzitako eskalada bihurtzen da.

Lasai nago, datorrenerako gehiegi, badakit garaia iritsi dela, pozik nago ere. Orain hogei ta hamar urte zabaldu zuten “ Alpinismo Deportivo” bidea Willy Bañales eta Jon Lazkanok. Bide puska hau sortu zutenetik, nire alpinista egoak lerro hau eskalatzera deitu nau. Denbora guzti horretan ez dut aurkitu norekin egin. Gogoan dut Arkaitz Yurritarekin serioski hitz egin nuela bide izugarri honi buruz, baina ez genuen gure denbora erabili saiatzeko ere. Gainerakoan, han egon da, Mallo Frechineko kanal ilunean itxita, denbora luze horretan igoera gutxi batzuk jasotzen, eskalatzaile ausart horiengan sentsazio ezberdinak sortuz, mirespenaren eta arbuioaren artean. Eta bat batean, udaberrian loreak ernatzen diren moduan, ametsak forma hartzen du; ipar haize indartsuak izkina batean babesa bila bultzatu gaitu, Iñakik komentario batekin bide honen hazia jaurti du, eta nik, soilik, Willy eta Joni diedan miresmenaz hitz egin dut, Pirinioetako eskaladaren historian bide honek duen garrantziari erreferentzia eginez. Hitz horiek eragina izan dute, hazia ureztatu izan balute bezala izan da, elikatu balute bezala, hazia ernetu da.

Bidearen krokisa behar omen dugu, Rigloseko eskalada-gidaren trazu soila ez da nahikoa, nigatik balitz ezer gabe joango ginateke. Iñakik pare bat lortu ditu telefono dei gutxi batzuekin; bata bere garaian Willyk berak egindako marrazkia da, oso basikoa da. Bestea, zehatzagoa, Ariziok eta Rubenek bidea errepikatu ondoren marraztu zutena da. Azken hori aukeratu dugu, errekarriz jositako inguru tente horretan orientatzeko. Krokisa aztertzean konturatzen gara Bizkaitarrak balentria hau oso material gutxirekin lortu zutela, fisurero joku batekin. Guk bi friend joko handi eta txiki gehitu dizkiogu, hiru zenbakia kenduz; damutu gara hartu ez izanaz.

Lehenengo luzea abisu bat da, beroketa fisiko mentala, ondoren datorrenerako. Bide basati hau diedro batean hasten da, trinkotasun zalantzagarriko pitzadura batean, eta handik metro batzuk egiten ditu, bat-batean desagertu eta Rigloseko ohiko horma kaotiko batean sartuz. Luze guztian ez dago material finkorik kokatua, haitz zubi bat kenduta. Hau erresistentzia erlatiboko harri txiki bat da, kordino fin pare batekin eraztunduna, azken mugimenduak babesten ditu, bilera iristea, benetako proba mentala bihurtuz.

Alpinismo Deportivo bidea luzez-luze deskribatu nezake, tirada guztiak ditut buruan grabatuak, baina ez dut egingo, ez dut nahi erabiltze manuala sortu. Horrelako bide batek sortzen dizkigun zalantzak gudu-zelaian argitu behar ditugu, garaipenaren zaporea beti gozoagoa izango da. Baina norbaitek galderaren bat balu, edo zalantzaren bat argitu nahia, lasai deitu niri, gustuz erantzungo dizuet bide bakar honi buruzko galderak.

 

Willyrekin hitz egin dut, ikaragarrizko ilusioa egin dio gure igoerak, estima handian dauka bide hau, harro dago sorkuntza honegatik. Zalantzak sortzen dizkio ere; - batzuek esan didate bide osoa hornitzeko, horrela gehiago eskalatuko dela, hobeto aprobetxatuko dela, ideia hau zeharo baztertzen dut. Orduan bi aukera geratzen zaizkit, dagoen bezala utzi, duela hogeita hamar urteko espita ziztrinekin hornitua, edo, berhornitu, parabolt eta inox-txapak jarriz espitak dauden lekuetan, horrela belaunaldi berriek bide honetaz gozatzen jarraitu ahal izango dute. Nire iritzia ematera ausartzen naiz, Willyk galdetu zidalako: ni berhornitzearen aldekoa naiz, beti, material finko gehiago sartu gabe. Bilboko eskalatzaile handiari azaltzen saiatzen naiz, niretzat, bide honek oraindik ere Rigloseko eskaladaren esentzia gordetzen duela, helduleku txikiek jatorrizko ukimenari eusten diotela, errekarrien hauts fina senti daitekeela, eta hau horrela dela izaera duen bide bat delako, eskalatzaile gutxiren eskura dagoena. Berhornitzea egin beharra dago, baina ez du hainbeste presarik, nik espit pare bat probatu ditut eroriko banarekin eta eutsi egin diote.

 

ETXAURI - En tu cabeza rapada

 

Nondik has ninteke istorio hau kontatzen ulergarriagoa izan dadin? Agian berrogei urte atzerago Etxauriko Zerbinitoren azpian, Manu Beriain eta Carlos Garcia irribarretsu eta pozik agertu zitzaizgunean, egindako balentriaz harro. Edo, bide paregabe hau eskalatu ondoren, nire xehetasunak kontatzen has ninteke, ba dago zer kontatu. Eta zergatik ez Nafarroako eskalada gida berria eskuetan lehen aldiz izan nuenean, Xabierrek lanera ekarri zuen eguna. Bai, une hori hartuko dut ardatz:

Ez da kritika bat, sentimendu bat baizik, tristura sortzen didan begi-bistakoa, jabetua bai naiz, lurraren errotazioa bezala, inertzia hau geldiezina dela. Baina honek ez nau axolagabe uzten, kontatzera noa: gero eta handiagoak diren eskalada-gidak ikusten ditudanean, kirol berezi honen bilakaeran garrantzitsuak izan diren eskalada bide batzuen istorio txikiak lekurik gabeak sumatzen ditudanean, lerro eta zenbaki hutsetara kondenatzen dituztenean, zalantzan jartzen dut egindako ahalegin guztiak, pasatako beldurrak, merezi izan ote zuten.

 

Baina dena ez da denboraren amnesiaren kulpa, gauzak besterik gabe aldatzen doazela, guk ere, gure jarrera arduragabearekin, erru handia dugu. Bere garaian ez genituen eskalada asko idatziak utzi, krokis xume bat ere ez genuen egin, garrantzirik eman ez geniolako galdu egingo dira.

Ez da ohikoa Etxaurira soka doble eta friend sorta hartuta joatea, eskalada garbia eskaintzen duten bideak urriak dira. Xabier Artolak ez zuen zalantzarik izan nire asmoak azaldu nizkionean motxila trastos betetzeko, benetan eskertzen diot jestua.

Etxaurin eskaladan jarduteko eguna aproposa izango zela bistakoa zen, Goierrin xirimiriak ez zuen tregoarik ematen, ipar haizea bizi zebilen mendi gainetan, hezetasun honek lainoak iragartzen zituen Nafarroako haran parekorik gabe honentzat, ona Javier Olague sektorean dagoen bide ikaragarri honetan aritzeko.

Behatoki apart honetara iritsi ginenean laino beltz lodiak abiadura bizian pasatzen ziren gure gainetik. Tarteka euri txikia egiten zuen arren ez zen pareta bustitzera iristen; ain egarri dago lurra. Sektoreari izena ematen dion bidetik hasi ginen eskalatzen, berotzea zen asmoa, bai lortu ere.

Eskertu nuen "En tu cabeza rapadara" sartu nintzenean lehenago berotu izana, hotzean sartzea astakeria izan daiteke. Motza da lehen luzea, hamar metro izango ditu, hori bai, gogorrak. Sabaia batean kontzentratzen da zailtasuna, ezkerretik eskuinera tetxu hau zeharkatzean. Arrakala teknika eskatzen du, eskua sartuz egiten dena, zortez harria nahiko leuna da zati honetan.

Ez da bigarren luzearen kasua, arantzaz betetako harria dauka, eskuak sartzea eskatzen duten eskalada pausuak; bide latz honetatik jaisten zarenean, tigre batekin borrokatu zarela dirudi, eskuak eta besoak odoletan izango dituzu.

Arrakala zabala du bigarren luze honen hasierak, lauko frienda hartzen duena, bi eraman genituen guk, eta mugitu behar izan nituen zati hau babesteko. Luze amaiezin honetan utzitako material bakarra fisurero exzentriko zahar bat da, puntu honetan hiru seguru on sartu ondoren hasi nintzen benetako festarekin. Enpotreak ez dira txarrak, egiten jakin behar dira, bai ordea hankak, finak dira paretak atzera etzaten duenarentzat. Arnas estuka, birikak besoak bezain puztuak, zentimetroak irabazten dizkiozu infernuko pitzadura honi, oso luze fisikoa da, aerobikotik asko dauka. Atzera botatzen den zatitik ateratzen zarenean arrakala zabaldu egiten da eta bi hormen artean sartu behar duzu gorputz osoa. Tximinia hau zaila eta jasangaitza egin zitzaidan. Luze jo nuen zati hortatik atera ahal izateko, mugimendu milimetrikoak egin behar izan nituen gorputzeko zati guztiak erabiliz grabedadeari irabazteko. Garraxi ozena atera zitzaidan nire eztarri lehorretik bilera iriitsi nintzenean, era askean kateatzea lortu nuen, nire ustez, Euskal Herriko eskaladaren historian mugarri izan zen bideetako bat, amets bertikal bat bete zen.

Manu Beriainekin (Ordizia 1965)  elkartu naiz Ordiziako taberna batean, irrikitan nago entzuteko "En tu cabeza rapada" bidearen lehen eskalada egin zutenaren xehetasunak. Manu 80. eta 90. urteetan Euskal Herriko eskalada panoraman punta-puntakoa izan zen, beste bi Ordiziarrekin batera, Rikar Otegi eta Ramon Senperena, eta bere garaian Daltonak egin zuten moduan, Goierriko herri txiki hau eskalada munduan ezaguna egin zuten. Eskalatzaile indartsu honi zor dizkiogu esanguratsuak diren bide askoren sortzailea izatea, adibidez; Jentilbaratzako Bimba Mazinga suntsitzailea, berak dardara bat ere egin gabe aixa igotzen zuena. Baina, batez ere, eta hau eskalatzaile gutxik dakite, Araotzeko korea sektorearen bultzatzailea izan zen, lehena izan bai zen sabaia erraldoi horretatik zintzilikatu eta bide bat ekipatzen, Panoramix berea dugu. Mito bat izan zen, eta da, Manu, eskalatzaile generazio batentzat.

Irribarretsu eseri gara tabernaren izkinako mahia batean, barre algaraz begiratzen ditu nire esku zartatuak; - Atzokoak ahal dira zauri horiek?. - Bai, borroka latza izan uan.

- Manu, kontatu nola izan zen "En tu cabeza rapada" lehen igoera.

- Ikuskatua nuen pitzadura, hau, 80. hamarkada erdialdera izan zezakeen. Ordesan bide batzuk zabaldu eta beste batzuk librean eskalatu ondoren, tartean Pedrizara bidai bat egina nintzela, Carlos Garcia eskalatzaile Naparrarekin batera animatu nintzen arrakala basati horretan sartzea. Ez genuen material askorik, ez gaur eguneko friendak, Galayar friend astun bakan batzuk genituen, fisurero handi sorta batekin batera. 

- Gaur egun bi luzetan egiten da bidea, zuek ala egin zenuten? 

- Bai, luze motz bat egin eta bilera muntatu genuen friend eta fisureroz. Bigarren luzea eskalatu ondoren berriz goiko zuhaitzetan egin genuen bilera.

- Orain lehen bileran bi parabolt daude, eta bigarren luzearen bukaeran Javier Olague bidearen bilera joaten zara. Gure inguruan dagoen eskalada ikusita, eskertzekoa da errekipatzaileei lehen igoera honen espiritu garbia errespetatzeagatik.

- Gustatu zaizu bidea Mikel?

- Asko, eredu bat iruditzen zait, kirol honek aurrera egiteko duen bide bakanetakoa.

  

 

 

BISAURIN - PUNTA FETAS - Izarren bila

 

Lehen aldiz ikusi nuenean,
 Fetas orratzaren harri gorria,
 olatu mineralaren azpian nengoen,
zutik,
ahoa zabalik,
 beldurturik,
deitzen ari zitzaidan.

Hain urrun dagoen
 une kitzigarri horretan
 izango banuen,
gailur xarmantan,
nire hiru bideen
 iragarkia,
 sinistetik urrun,
gogoko ez zitzaidan,
bai nengoen
 ilusioa galtzeko arriskuan;
zeren,
azken finean, 
mendizaletasunaren gatza 
ezinezko izarrak bilatzean datza.

Alpinistok, askotan, poesiaz baliatzen gara gure eskaladak arrazoitzeko, eta neri behintzat ez zait modu ulergarriagorik bururatzen sufrimenduaren edertasuna azaltzeko.

Ekaitz Maiz horretan zebilen, bilera deserosotik zintzilik, hego haize harroputz eta hotza hezurretaraino sartzen zitzaiola, hitz poetiko bat hausnartzen.

Bai eta ez. Izan ere, eskalatzaile iruindar handiak, poesiaz haratago, guretzat nolabaiteko grazia zuen izen bat asmatu zuelako:

Izar, lau hankako nire lagun leiala, egun hartan despistatu samar ibili zen, eta mendian behera joan behar izan genuen haren bila.

  Baina, zein ateraldi hobeagoarik bi esanahia duen izen bat baino? Erromantizismoaren sentiberatasuna txantxaren muturrera eramaten badugu, sufrimenduaz barre egin dezakegu; kondenatuen barre erraza.

Hasiera nabarmena du Izarren bila bideak, diedro arrakalatua. Fisura honek argi asko markatzen du Fetaseko ezker ertza igo nahi ezkero nondik hartu beharra dagoen. Ikusi eta berehala Ekaitzi eskatu nihon niri uzteko aurretik joaten erakargarria egiten zitzaidan luze hori. Ez da erraza, besoak bero-bero jartzen dizkizu, mugimendu asko egin behar dira pitzaduratik kanpo erregeletak eta zulo ederrak hartuta. Ondo babesten da friend eta fisurero bidez. Iltze bat jarri behar izan nuen mugimendu konprometitu bat babesteko, piton hori kenduta arrakala guztia garbia dago. Pitzadura hori erlaitz batean amaitzen da, hogeita bost metro oinarriaren gainean, harkaitzezko plaka leun baten hasieran. Horma ikaragarri honetan zulo bat nabarmentzen da, esku-pilota baten tamainako hutsune bat, hatzak bertan sartzea lortzea sekzio ikusgarri honen hasiera da. Bigarren asegurua sartu nuenean, zulo ederrean kokatutako kako batetik zintzilik, erreleboa eskatu nion Ekaitzi.

Ekaitzek, arnesean materiala nola kokatzen zuen ikusteak, xehetasun txikiari ematen zion garrantziaz jabetuta, esperientzia handia adierazten zuen, nire oinarrizko teknikaren 2.5 bertsioa. Ziztu bizian iritsi zen bilerara, Treparriscos bidearekin bat datorren erlaitza, leku egokia zela erabaki genuen, erdi zutik egon daitekeen puntu bakarra. Bere ahotsaren tonuagatik, eskaladari buruz aritzean sortzen zuen asalduragatik, eskalatutakoa zerbait eszepzionala zela adierazten zidan, edertasun handikoa; geroago nik egiaztatuko nuen, maila falta badut ere.

Izarren bila eta Treparriscos bideak bat egiten dute bigarren luzearen hasieran, hiru txapa, ondoren, zuzen jarraitzen du apur bat eroritako horma batetik. Zalantzarik gabe, Ekaitz pertsona egokiena zen bigarren luze honen hasieran buru izateko, eskalada maila baxuago batek alternatiba kontserbadoreago bat bilatzera eraman zaitzake, ez hain bikaina; Ekaitz horma itzel batetik zuzen tiratu zuen. Nafarrak erreleboa eskatu zidan horma honen gainean zegoenean, nik gustura hartu nuen, eta eskalada garbian abiatu nintzen bilera baten bila.

Hirugarren luzeak lerro bera izan zuen ardatz, eskalada garbia, eta haren helburua, ertzaren edertasuna ez uztea, soka amaitu arte aurrera jarraitu bainuen.

Hamar metroko zeharbide erraza batek Punta Fetas gailurrean utzi gintuen. Pozik geunden, nahiz eta hotzez dardarka egon, hego haize bortitz batek astintzen gintuen, Minoria Absolutuaren bidetik rapelatu genuen.

Distira bat zegoen

horma ederraren gailurrean,

argi hori segitu genuen 

ilusioz beteriko ahaleginean. 

Eskalada bikainaren ondoren

haitzaren gorenean, 

asetuta besarkatu ginen,

argi sorta distiratsuaren iturrian.

Ahaztu genituen

hotzaren erremina, 

nekearen zalantza,

oinazea,

jakitun izan bai ginen,

argi eztanda hortan,

izarra gurekin genuela

bi adiskiden alboan. 

Inoiz ez da izar bihurtuko aurpegia argirik gabe duena.

( William Blake)

PEÑA MONTAÑESA - Leyendas de Patones, La del Centro

 

Sarrera hau irakurtzeko pazientzia baduzue, aldaketa batez ohartuko zarete, akats bat zuzentzeko hartu dudan erabakiaz. Ez da izan azkar gertatu den gauza bat, une batean, bere denbora behar izan du sendotzeko eta gauzatzeko. Izan ere, zer dago barkamena eskatzea baino ausartagorik? Eskalada, behintzat, ez.

Ez dena aldatu historia ematen den lekua da, horma bera da, Buerda Orratzen dorre ikusgarria, eta bere gailurrera igotzeko nire gogoak. Baina ikus dezagun pausoz pauso.

Euritan iritsi ginen Oncisera, gaua itxia eta desatsegina zen. Furgonetaren fokuen argia ahula bazen ere gai izan nintzen herrixkan aldaketa batzuk ikuskatzeko; lehen aurrerabidearen arrastorik ez zegoen tokian orain kotxentzako aparkalekua eta bide zidor seinaleak zeuden. Horrek zer pentsatua eman zidan; eskalatzaileak hamarkadak daramazkigu inguru paregabe hauetan endredatzen, gora eta behera mugitzen gure trasteekin, eta ez ditugu infraestruktura guzti hauen beharrik izan. Hodei beltzak iragarri nituen, garai txarrak naturaren alde basatiaren maitaleentzat, beste behin ere eskalatzaileak izango gara filmeko gaiztoak.

Aurreko gaueko ekaitzaren ondoren, sinestezina zirudien egunsentia argia eta atsegina izateak, lozakuen babesean jarri ginenean zerua gure gainera erortzen zen, hurrengo egunerako eguraldi onaren iragarpena okerra izango zela apustu egin genezakeen. Gosaria luzatu egin zen; Chemarik eta biok denbora asko generaman elkar ikusi gabe, gauza asko genituen kontatzeko. Eta zer hobe, Peña Montañesako kareharrizko horma erraldoiak lehen eguzki izpiek laztantzen hasten diren une labur horretan, furgonetaren erosotasunean kafe mingots on bat hartzen dugun bitartean solasaldi alai bat baino?

Ez genuen presarik, bide berriak irekitzeko asmorik gabe gindoazen, eta eskalatu nahi genituen bideak ez ziren luzeak, horrek ematen zigun denbora erritmo lausengari bat hartzeko.

Bi bide generamatzan buruan; Leyendas de Patones eta La del centro, azken honetatik hastea erabaki genuen, lehorragoa egongo zela pentsatuz. Oso pareta tentea da Canal Mayorreko horma, sabaiz betea; gogoan dut Kepa Escribanorekin Ordesa en Montañesa bidea eskalatu nuenean euria ari zuela eta modu duinean egitea lortu genuela. Asko gustatu zitzaidan aipatu dudan bide hau, eta oso ona iruditu zait La del centro; bigarren eta hirugarren luzeak espektakularrak dira, baina batez ere hirugarrena nabarmentzen da.

Irteera honen helburu handinahia ez zen deskribatu dudan bidea; ilusioa beste linea batean jarrita neukan, Leyendas de patones bidean, agujas de la Buerda erakargarrian.

Idazten ari naizen honetan, sarrera hau nola konposatu buruhaustean nahastuta nagoela, Buerdak oroitzapenak ekarri dizkit, eta orratzera itzultzeko gogoa beste arrazoi batengatik izan dela pentsatzera iritsi naiz; eskalada honek kapitulu bat ixteko edo berriro hartzeko aukera eman didalako izan dela ausnartu dut. Izan ere, hainbeste esan nezakeen eta ezer esan ez nuen eskalada bat zama handia izan da niretzat urte luze hauetan: La prima bidearen kronika ahulean irudi batek protagonismoa hartu zuen, izenburuaren balizko komikotasunari umorea kenduz. Beraz, Buerda orratzera bueltatzeak krokisa berrikusteko aukera eman dit eta erabaki bat hartu dut; argazkia ezabatzea. Hemen duzue sarrera horren esteka:

http://non-stopeskaladabloga.blogspot.com/2012/06/pena-montanesa-que-riesgo-tiene-la.html

Honekin Que riesgo tiene la primari buruz idatzirik gabe utzi nuen azalpena gehitzen diot Leyendas de Patones bidearen kronikari:

Gogoan dut Peña Montañesarako bidaian irrati guztietako albistegietan ekonomiari buruzko albisteak baino ez zirela entzuten, eta hitz bat zela, niri gaztelaniaz aditzean, grazia handia egiten zidana: arrisku-saria edo prima de riesgo.

Modu horretan elkartu nintzen Chemarirekin Oncinsen, egoera ekonomikoak grazia handiagoa ematen zidala kezkatzeak baino. Izugarri dibertitu ginen elkarrekin egon ginen bi egunetan; Madrildar eskalatzaile handiarekin izan ditudan topaketa guztiak alaiak eta umoretsuak izan dira eta dira gaur egun ere.

   Agujas de la Buerdan txunditu ninduen bide zaila eta konpromezu handikoa zabaldu genuen. Eskalada honi izen bat jartzerakoan, duen edertasuna eta konpromezua goraipatu nahian, Montañesako bidaian irratian ekonomiari buruzko albisteetan entzun nuenari hitz joko barregarria egin nion, "Que riesgo tiene la prima", izenburu bezala bururatu zitzaidan eta horrela proposatu nion nire lagunari. Honek berehala baietz erantzun zidan. Beraz, Buerdako orratzean bizi genuenaren krokisak, gure abentura pertsonala islatzen, sexu-desiraren balizko arriskuak eskaladakoekin parekatzen saiatzen da; bulkadaz bakarrik jokatzen badugu, segurtasun-neurririk hartzen ez baditugu, kolpe ederra har dezakegu.

Baina akats bat egin nuen: Behin etxeratu nintzenean, Chemarik eta biok ireki genuen bide itzelaren krokisa marrazten ari nintzela, paper gainean espazio zuri bat geratzen zen, bibujoaren trebetasuna banu neure eskuez marrazki batekin beteko nukeena. Bibujoaren dohaina ez dudanez, niri erakargarria egin zitzaidan argazki bat aurkitu nuen interneten, eta krokis polemikoan itsatsi nuen gero. Eta hortik ondorioak; krokis xumeak zeharkatu behar ez zituen zelaiak zeharkatu zituen, eta horma handitik kanpoko giroetan epaitu zuten, eta ez nago batere harro horretaz, eskalada baten berri emateko sortu baitzen.

Ausnarketa egin diot guzti honi, eta iritsi naiz gaizki ulertu honen arrazoia argazkiko imagenak estereotipo bat islatzen duelako izan dela, ez delako irudi orokor bat, egokiagoa litzateke argazkiak emakume guztien edertasun sexuala islatuko balu; aurkitu ez dudanez, krokisean fede onez jarri nuen argazkia erretiratzen dut. Eta zin dagizuet argazkia ezabatu dudanean lasaitasuna sentitu dudala, eta, aldi berean, bide eder honen krokisak gehiago erakarri nauela; gauzak nola aldatzen diren.

Guzti hau esanda heldu diezagun sarrera honen protagonistari, Leyendas de Patones eskalada bide ikaragarriari:

Madrileko lagun talde batek lagunduta, eta ziur nago umore bikainez, 2014an sortu zuen Chemarik Leyendas de Patones bidea. La Prima bidearen ondoan, pitzadura sistema nabarmen batean, hasten da Leyendas de Patones. Eta paraleloan doaz bi bide eder hauek, harik eta laugarren luzean, trabesia luze batez, arrokazko plaka trinko bat ezkerretik eskuinera gurutzatzen duen. Hasierako luze hauek zailtasun-maila ertaina badute ere, eskalada garbikoak dira, eta Chemariren zigilua dute; beraz, lasai eta tentuz igo behar dira. Ikaragarri gustatu zaizkit.

Laugarren luzearen ondoren, Leyendas bideak beste bide on batekin egiten du topo, Devorando la vida. Bosgarren luzean, une batez, elkar ukitzen dute, baina azken bide honek eskuinetara dagoen arrail zabal batetik jarraitzen du eta Leyendasek ezkerretara dagoen haitz plaka zorrotz batetik. Luze hau, bosgarrena, zen gure erronka. Ireki zutenean, ezin izan zuten behetik kateatu, eta ordutik galdera ikur bat darama krokisak. Nire masailak harrotasunez gorritzen dira galdera ikurra hau kendu ahal izan diodalako: Lehen begiratuan argi ikusten da arrokazko plaka leunak zailtasun handia duela. Oin finak erabiliz eta helduleku txikiak hartuz, pausoz pauso, aurrera egin behar da. Hiru parabolt daude harkaitzezko plaka zorrotz honetan jarrita, eta esan behar dut, azken paraboltaren txapajea ez dela eskura geratzen, bidetik kanpora ateratzen zaituela, soka pasatu ondoren hasierako posiziora itzuli behar izateko. Hemen mugimendu zail batzuk egin behar dira harkaitzezko belarri on batera iritsi arte, friend bat jartzen da, eta oinik gabe, regleta bertikal fin txiki batzuk hartuz, irten egin behar da konpromiso egoera horretatik, adrenalinarekiko mendekotasuna dutenentzat gozamena. Hor ez da festa amaitu, nahiz eta zailtasun-maila jaitsi, oraindik 25 metro geratzen dira bileraren segurtasunera iritsi arte.

Azken luzea, seigarrena, blokeen arteko paseotxo bat da, eta arretaz heldu beharko zaie, helburua Devorando la vida bideko rappeletara joatea da, hortik jaitsiko baikara.

Irteera honetan bi eskalada bide txiki eskalatu ditudan arren, aurrera pauso handia eman dudanaren sentsazioa daukat. Mendiak, natura, ez dira aldatzen, edo gu ez gara gai eraldaketa horiek hautemateko. Aldiz, pertsonak, ikasteko jaio gara, eta horrekin eboluzionatzeko.