2015(e)ko abenduaren 18(a), ostirala

BERBERANA - Peña Parda - Dret a Aburrir





   Dena da gezurra ¡¡¡ Ezer ez da egia ¡¡¡ :

   Parisen klima aldaketari buruzko gailurra egin berri dute. Fartsara hurbildu nahi izan duten agintariek diotenez, ahalegin guztiak egin dituzte gu salbatzeko datorkigun hekatombetik. Gutxieneko akordio batera iritsi direla diote: GEZURRA
   Sirian gerra dago. Izugarrizko drama humanitario bizitzen ari gara. Gure gobernu aberatsek ahal duten guztia egiten dute: GEZURRA
   Espainia hauteskunde kanpaina bortitz batean murgilduta dago. Alderdi politiko guztietako hautagaiek lau haizetara azaltzen dituzte hauteskunde programak, denek dute konponbidea gaixorik dagoen gizarte honentzat: GEZURRA
   Lau t´erdiko pilota txapelketaren finala. Irujo 20-10 Urrutikoetxearen aurretik da. Kantxan ez dago kolorerik Irujo Urrutikoetxea baino askoz gehiago da. Ustekabean, partidak 180 graduko bira ematen du eta Irujok 20-22 galtzen du: EZIN SINETSIA
   


   
   Dret a burrir bidea eskalatu dugu, Berberanako Peña Pardan, Sierra de Cantabria mendietan. Aratz Etxeberriarekin igo dut. 
   Beste behin argi geratu da Euskal Herriko horma handiko eskalada beste edonon bezain ona dela; asko gustatu zaigu bidea, kalitate handiko plakak ditu. Benetan merezi du bere eskalada.
   Apunte bat egin nahian, eta hau da nire iritzi pertsonala, soberan daude hirugarren tiradan paraboletatik zintzilika dauden kordinoak. Tranpa bat dela iruditzen zait, pertiga bat eramatea bezala. Guk ez ditugu kordinoak txapatu. Gainera, haizeak askotan txapen torlojuak askatzen ditu, eta orduan bai, mesedea kalte bihurtzen da.
   Lan bikaina egin dute Antoñanza anaiek: HAU EGI BOROBILA DA



Bigarrena

Berberanako begiek zelati,begiratzen gaituzte.


Laugarren luzea

Bostgarrena

Aratz eta biok bidearen amaieran


2015(e)ko abenduaren 6(a), igandea

BALERDI - Sola Crack


BALERDI

   Zalantzak izan ditut jarduera hau sarean zintzilikatzeko garaian. Ez bidearen meritoen gaitik, kontrakoa, bidea ona da, bera eskalatzea jarduera interesgarria da dudarik gabe. Zalantzak beste alde batetik etorri zaizkit. 
   Azkenaldian, eskaladaren munduan, fronte asko ireki dira, eta denak iruditzen zaizkit kezkagarriak; hona hemen horietako batzuk: horma handiaren eskaladako talka agerikoa da. Bide horiek nola irekitzen diren da eztabaida nagusia, zer etika jarraitzen duten. Kasu batzuetan, hitzetik ekintza zuzenera pasatu dira, eta "hiperaseguratu" deitzen zaien eskalada bide batzuk anonimoki deshornituak izan dira, bide horien defendatzaileen haserre logikoa eraginez. Eskalada munduan oso frente aktiboa da hau, patata beroa.
   Inguru giroa babesten dihardutenek, basozainek, "plaga" deitzen diete eskalatzaileei. Lehengo egunean, basozain batek hormatik jaitsi ninduen eta salaketa batekin mehatxatu. Bide berri bat zabaltzen ari nintzen. Ez dakit nola amaituko den kontua. Fronte honek eskalatzaile guztiei eragiten digu, eta oso patata beroa da.
   Idatzi koxkor hau irakurtzeko gailuari, interneti, aurkakoak ere atera zaizkio. Eskalatzaileen artean, batzuek ez dute gustuko sarean jarduerak zintzilikatzea, beldur dira edapenak jende asko erakarriko ote duen. Nik, jasotzeko, eman egin behar dela argudiatzen dut: nik internetik informazio handia hartzen dut, beraz, emateko betebeharrean ikusten dut nire burua. Frente hau ere kezkagarria da, egoismo hutsa, beste patata bat.
   Zerrenda luza nezake, adibide asko baititut, agian gai hau beste sarrera batean erabiliko dut.


Azkarate herria
   Aipatu dudan moduan, Sola Crack bidea eskalatzeak kronika hau idazteko kemena eman dit: Basatia, krudela, gogorra, … ez da erreza Balerdiko harkaitzetako eskalada deskribatzea, pareta berak izutzen du eskalatzaile trebeena ere. Nahiz eta Sola Crack bidea oso luzea ez izan asko betetzen zaitu, konpromiso bide bat da. Horma begiratzearekin bakarrik sentitu dezakegu bide honetatik igotzeko eskalatzaileak bere burua estutu beharko duela, bai fisikoki, bai mentalki.





   Sola Cracken lehen luzeak tokian kokatuko gaitu, zalantza pilo batek erasotzen gaituen bitartean; hemendik?, oso zikina dago, nork agindu dit honutza etortzea. Bidea belar malda deseroso batean hasten da, eta, zeharbide luze bat eginez, sabai handi bateraino iristen da. Tirada honek helbu bakarra du, sapai handirarte eramatea, non zailtasuna eta arroka ona sumatzen diren.


Lehen luzea

   Bigarren luzea izugarria da, oso ona. Aipatu dudan sapai handia zeharkatzen du, arrakaletako eskalada teknika ona eskatzen du luze honek. Bi luze lotu nituen tirada honetan, bigarrena hirugarrenarekin.


Bigarren luzea

   Laugarren luzea, aldiz, plaka eskalada da, helduleku txikiak eta hanka minimoak ditu, oreka mantentzea da tirada honetan airoso ateratzeko gakoa. Bi zatitan egin nuen tirada luze hau, beraz, bostgarren tirada batetaz hitz egin behar dizuet.



Hirugarren luzea
   Bostgarren luze era bat aldrebesa da. Arroka laranjazko eremu kaotiko batetik doa, Ordesako eskaladaren antz handia du une batzuetan. Zaila ez bada ere, ondo eskalatu beharko dugu luzearen amaierara iristeko. Bilera honetatik bidearen hasiera errapel bidez jaitsiko dugu.


Laugarren luzea

   Oro har, Sola Crack bidea oso zorrotza da, Piriniotako haitz bideen mailan dago.
  



Azkarate paretatik




2015(e)ko azaroaren 28(a), larunbata

MONOLITO DE LEIRE - Gartxot



   Motibazioa izatea beharrezkoa da gauzak egiteko, energia iturri agortazina da. Kiroletan are garrantzi handiagoa hartzen du motibazioak, adibidez, egun horretan eskalatzera joateari edo ez joateari buruz izan ditzakegun zalantzak uxatzen laguntzen digu.
  Hori jakinda, arrazoi motibagarri bat bilatu besterik ez dago. Nik, adibidez, eskalada bide berri bat sortu nahi dudanean, sorkuntzari jarri nahi diodan izenak motibazio puntu bat ematen dit. Irekitzen hasi aurretik, buruan izen bat izaten saiatzen naiz. Horrek beldurra gainditzen eta aurrera egiten laguntzen dit. 
   Batzuek etxea teilatutik eraikitzen hasten naizela pentsatuko duzue, beste batzuek planteatzen dudan hau egitea oso zaila dela, batez ere sorkuntza bi edo hiruko sokadan egiten denea. Ez da horrela, nik izen bat daramat buruan, horrek ez du esan nahi behin betiko izena izango denik, inondik ere ez, baina bai eragin motibatzailea ematen didala.




   Eskaladako nire bideen sorreran oroitzapen nostalgikoetan murgilduta, eta adibide batzuen bila, Intsumisioa bidearen izena etortzen zait burura, motibazio efektu garbia izan zelako hau. Aldarrikapen motibaziorik gabe ezin izango genuen bide ikusgarri hau sortu Paineko erdi dorrearen ekialde aurpegian: gazteentzat garai zailak ziren, soldaduska egitera eta armak hartzera behartzen gintuzten.
   Intsumisioaren aldeko sinbologia eta oihu erreibindikatzaileak ez ziran falta Campo Torres basoan, Paineko dorreen azpiko kanpamenduan. Bertara hurbiltzen zen edonork jasotzen zuen gure mezua, eskalatzailea, mendizalea edo turista izan, eta askok bat egiten zuten gure aldarrikapenarekin.




   Baina, zergatik jarri Gartxot izena Leireko orratzean eskalada bide bati? Eta zergatik eragin dezake horrek motibazio efektua nigan? 
   Gartxot Itzaltzu herriko kondaira batean oinarritutako liburu bateko pertsonaia da, Arturo Campionen "El Bardo de Itzaltzu". Erdia Aroan girotutako dagoen istorio honetan, Gartxot bere errimekin plazaz plaza herri kultura zabaltzen doan bertsolaria da. Orreagako gerraren kontakizunak dira kultur transmisio horietako batzuk. 
   Istorioak dionez, Leireko monasterioaren menpeko Itzaltzuko monasteriora fraide atzerritar batzuk etorri zirela. Hauek beren ideia kulturalak ezarri nahi zituzten. Gartxoten kantu jarduera ez zitzaien gustatzen eta zentsuratu egiten zuten. Aldiz, bere seme Mikelats monasteriok bahitu zuen koruan kantatzera bahartzeko. Gartxotek ezin zuen hau jasan eta Mikelats askatu eta berarekin ihes egiten du du. Gartxot eta bere semea jazarriak eta preso hartuak dira.
   Azkenean, istoriaren krudeltasunean, Gartxotek bere eskuekin hiltzen du Mikelats. Nahiago zuen bere semea hilda ikusi monasterioan sufritzen utzi baino. Gartxoti heriotza zigorra ezartzen diote.
   Istorioak benetan hunkitu ninduen. 2011-ko pelikula animatu batean, Juan Jose Elordik eta Asisko Urmenetak ezin hobeto kontatzen dituzte gertaerak.
   Istorioa askatasun aldeko aldarria da. Kondairak salatzen du kultura batzuk, interes ezkutuen pean, beste batzuen gainetik jarri direla.
   Leire monastegia, monastegi guztiak bezala, ideia kultural eta sinismen erlijioso batzuk ezartzeko sortu ziren, eta guztien kalterako, beren misioa behar bezala burutu zuten.
   

   Nire ustez, Gartxot bideko eskalada ezin hobea da. Eskalada luze on batekin hasi eta beste bikain batean bukatzen dela esan daiteke, bidearen kalitatea eta edertasuna igo ahala handitzen da. Eskalada tradizionala da, kalitate handiko plaka trinkoan.
   Hormara iristeko autoa Leire monastegiko aparkalekuan utziko dugu. Pareta oso nabarmen agertzen da gure aurrean. GR 13 bidea jarraituko dugu, marka zuri eta gorriak dituena, Errokarikoen  Abelbidea izenez ere ezaguna. Pista batek puntu berera eraman gaitzake, baina buelta handiagoa emango dugu. GR 13ak pista hau ainbat puntutan zeharkatzen du. Abelbidean zehar arte itzelak topatuko ditugu, Euskal Herriko historia gorabeheratsuaren lekuko mutuak. 
   Pistarekin bat egiten dugun lehen aldian ez dugu pista hau hartuko, abelbidetik jarraituko dugu. Berriro pistarekin topo egiten dugunean, ezkerrerantz hartuko dugu. Berehala ikusiko dugu orratzaren azpian gaudela. Puntu horretan, Leire orratza gure gainean dugula, harrobiaren eskuineko hegala igotzen hasiko gara pareta azpira iristeko.
  


  Lehen luzea sapai batetan hasten da. Gogorrak dira lehen mugimenduak, perabolt bat dago lagungarri moduan, nik A0 egin nuen lehen pauso honetan. Mugimendu zail horiek gainditu ondoren, hormak inklinazioa galtzen du, eta kareharrizko atal on batean sartzen da, beti ere ezkerreko goranzko joeran.
 Bigarren luzeak, lehenaren antzera, plaka eskalada zoragarria dauka, eta aipatu dudan moduan, eskaladak kalitatea hobetzen du. 
  Hirugarren tiradan gauzak gogortzen hasten dira, bilera irteera zorrotza dauka, saiatu beharko dugu hori gainditu ahal izateko.
  Laugarren luzeak estu hartzen gaitu, arroka trinkoko oihalak fin ibiltzea eskatzen du.
  Bosgarren eta azken luzea bideko zailena eta onena da, delicatessen hutsa. Haitz perfektuko horma paregabe batetik doa. Irteeran prest egon beharko dugu aseguru finak jartzeko.  


Laugarren luzea zabaltzen.

Seigarren luzearen hasieran.

seigarren luzearen erdi partean.

Arkaitz seigarren luzeko azken partean

   Gailurretik jaisteko bi aukera daude: gailurretik iparrerantz errapel egiten badugu, errapel luze batean ipar lepora iritsiko gara. Aldiz Gartxot bidearen azken luzea errapelatzen badugu, bostgarren bilera ondoko artea zuhaitz handiaren albora, artesi estu bat hasten da hemen ipar lepora eramaten gaituena, soka beharrezko izango dugu zeharlaldia egiteko. Ipar aurpegiko bidearekin bat egiten dugunean errapel txiki batez ipar lepora iritsiko gara. Mendi-lepo estu horretatik mendebaldeko hegalerantz doan kanaletik behera jaitsiko gara ondoren, arrobi aldera. Tentuz jaitsi beharko dugu lehen zatian, tentea da eta eskalatuz behera egin beharko dugu.




   Bide hau bakarka hasi nintzen irekitzen. Ivan Urzelai batu zitzaidan ondoren eta bultzada ederra eman genion bideari. Eta bukatu Arkaitz Yurritarekin batera egin nuen, azken luze zoragarria batera ireki genuen. Benetan eskertzen diet bi lagun hauei nire motibaziorekin bat egin izana.


Hirukotea osatzeko Ivan falta da

2015(e)ko urriaren 22(a), osteguna

HIGH SIERRA - Mount Whitney east buttress - The incredible Hulk Red dihedral



   Sentitu al duzue inoiz, klaustrofobia? Nik motel batetan sartua nengoela pairatu nuen, Reno hirian
   Bakarrik nengoen, horrela bidaiatzea erabaki nuelako. Nire planak okertu egin ziren eta lo egiten ez duen hiri horretan egonaldia luzatu behar izan nuen. Eta amets gaiztoaren gauean; bihotza azeleratu egin zitzaidan, ezin nuen ezertan kontzentratu, gelako paretak kartzela bihurtu ziren. Leihora joaten nintzen argitasun bila eta ikusten nuen panoramak ez zidan batere laguntzen; Sands kasinoko parkina zegoen ostatu hartu nuen motelaren parean, barrutia zabala polizia autoen argi urdinak argiztatzen zuten, miaketak egiten ari ziren. Kale ilunean, ordu txikietan, noraezean zebiltzan jende apurrak, espektroak bailiran, bizitzak berak pisatu eta aurrera egitea eragozten ziela zirudien. Gela triste horretan sartuta, bertan bizi izan ziren ehundaka apopiloen usainez blai, arimaraino zurrupatzen zaituzten kasino erraldoien itzaletan, nirekin ahal izan zuen, gaua benetan luzea izan zen.




   Nevadako hiriburuan gertatu zitzaidan, Bishopera eraman behar zidan autobusak botata utzi ninduelako, bi egun pasa behar izan nituen jokoaren hiriburuan.




   Reno kasinoz beteta dago, izugarrizko eraikinak dira; Circus, Sands... bereganatu dute hiriaren ezaugarria. Inoiz lo egiten ez den hiria da, egunez edo gauez gauza bera da. Baina, nik uste aurreratu egin naizela, hasieratik hastea hobea izango da.




   Kalifornia iparrera egin dudan bidai honek bi funtzio bete nahi zituen; alpinistikoa, eskalada zoragarriak daude High Sierra mendilerroan, eta bidaiari sentitzeko desioa, nire erritmo eta beharretara libre, garraio publikoa erabiliz. Lortu nuen.
   Sierra Nevada mendi zerraren ekialdeari, High Sierra deitzen diote, eta gailur garaiena Mount Whitney 4421m da. Mendi dotore honek, inguruan dituen besteekin batera, ipar aldera erakusten duen itxura txundigarria da. Granitozko mendi eta dorre ilunak dira zeru urdin argitsuarekiko kontraluzean, bat batean, basamortu zabalera amiltzen direnak. Lur lehor horietan, Bishop, Lone Pine, Big Pine, Bridgeport daude. Herri hauek dira mendi eta pareta zoragarri hauetara gerturatzeko puntuak.

  


   Ehundaka western filmetan azaldu diren paiasaiak dira hauek. Nire haurtzaro garaian, larunbat arratsaldero hutsik egin gabe, ikuskatzen nituen pelikulen lekuak. Sukaldean genuen zuri-beltzeko telebistan botatzen zituzten filmen grabazioak hemen eginak dira. Heroi gogor eta garratzak ziran denak, John wayne modukoak, gerrian pistolak lotuta zeramatzatenak eta errukirik gabe elkar akatzen zirenak.



   Sierra Nevadako ekialdea US 395 errepideak zeharkatzen du. Estatu batuetan errepideen izenak garrantzi handia dute, batzuk mito ere egin dira. Errepide hau ikaragarri luzea da, bi mila kilometro pasa ditu, Kanadan hasi eta Mexiko mugan bukatzen da, Estatu Batuetako mendebaldea, iparretik hegora zeharkatzen du. Errepide amaigabe honen zati txiki batean dago Hight Sierra zoragarria.



   Nik, eskalada bidaia hau prestatzeko, Chris MacNamara eta McKenzie Longen “High Sierra Climbing” liburua erabili nuen. Eskalatzaile famatu hauek, oso begi onez, inguru hauetako eskalada bideen aukeraketa bat egiten dute. Berrogei bide proposatzen dituzte mendi zerra osoan. Eskalatzaile baten begietara, gida hau irakurtzea plazera da.

Mount Whitney eta ekialde ertza

   Liburu handi honek proposatutako bi eskalada egiteko aukera izan dut nik; Mount Whitney mendian east buttress ertza, eta Incredible Hulk horman Red dihedral ikusgarria. Bi bide hauek deskribatzen saiatuko naiz.


Mono village campgraund

   Mount Whitney, bere 4421m-ekin, Estatu Batuetako 48 behe estatuetako mendirik garaiena da, hau da, Alaska estatua kenduta. Beraiek horrela saltzen dute.
   Altuena izate horrek, leku denetan bezala, jende andana erakartzen du, mendizale orok mendi garaiena igo nahi izaten du. Hau ikusirik, Sequoia National Park and Inyo National Foresteko buruek, baimen bat ezarria dute mendia igo al izateko, egunero pertsona kopuru batetara mugatua dago sarrera. Imajina dezakezue udan ia ezinezkoa dela baimena lortzea, jakinda gainera denbora dezente aurretik internetez erreserbatu daitekeela. Arazoa da, mendizale askok joan ahalko diren ziurtasun handirik izan gabe eskuratzen dutela baimena eta gero ez dira azaltzen, beraz azken momentuko aukera ere hor dago. 

Whitney eta Needles

   Hori, zorionez, Whitney Trail bidean gertatzen da, ohiko bidean alegia. Eskalatzaileak beste bide bat hartzen dugu pareta ikusgarri hauetara hurbiltzeko, North fork of Lone Pine bidea. Hemen, naiz eta erregulatua egon, beste irizpide batzuk segitzen dituzte Rangerrak, eskalatzaileak ez omen gabiltza hain tropelean. Momentuan atera daiteke baimena. 




Ekialde ertzean

   Errazena, baimena lortu ahal izateko, Mount Whitney mendiaren eskalada egunean egitea da, igo eta jaitsi egun berdinean. Oso indartsu eta altueran ongi egokitua behar duzu egon era honetara eskalada burutzeko. Beste aukera normalagoa horma azpian kanpatzearena da. Baina esan bezala, modu honetan, eta segun ze garaietan, juxtu xamar ibili zaitezke baimena lortu ahal izateko.



Ekialde ertzean

   Nik Mount Whitneyren eskalada urrian egin nuenez ez nuen arazorik izan baimena lortzeko. Kontran, urte sasoi horretan, zorte gehiago behar duzu eguraldiarekin izan. Elurtua topatu nuen nik ingurua, eta emana zegoen eguraldi iragarpena ez zen adore ematekoa.



Ekialde ertzean

  Kontuan izan beharreko beste puntu bat hartzena da. Basozainek oso serio hartzen dute gai hau. Badirudi hartzak jan usainean ibiltzen direla eta edozer egin dezaketela mokadu bat lortzeko. Bitxikeri bezala, Bridgeport herriko Rangerak, Incredible Hulk paretarako baimena betetzen ari nintzela, ea hartzetatik babesteko armarik eraman behar nuen galdetu zidan. Hau guretzako astakeria galanta da, baina, Ipar Amerikan ba dakigu… 
   Ohikoena, hartz erasoen kontra, jana plastikozko zilindro sendo eta astun batzuetan sartzea da, Rangerrak eskuratzen dizkizute tramankulu hauek. Nik zorionez ez nuen hartzekin problemarik izan. 



Mount Whitney gailurrean

   Beleek berriz bai egin zizkidaten bihurrikeriak. Mount Whitney ekialde ertzaren kanpalekuan nengoela, hartzetatik nire burua babestu nahian, jana arroka handi batean zintzilikatu nuen, hartzak iritsiko ez ziren leku batean, eta eskalatzera joan nintzan. Hartza ez zen agertu, beleak bai ordea. Dena jan zuten, ez zidaten ezer utzi, eskalada osteko eta beheko bailarara bueltatzeko nuen janari guztia irentsi zuten. Gau hartako oroitzapenak ez dira atseginak, sabela hutsik nuen eta, gainera, sekulako ekaitzak astindu zuen nire kanpadenda gau osoan, txiki eta ahul senitu nintzan.
   Eskaladaren ikuspegitik, Mount Whitneyko ekialdeko ertza ez da zaila, baina bai ederra eta interesgarria. Oso alpinoa da, egokitu zitzaizkidan baldintzetan esango nuke are gehiago: kanpalekua, Iceberg Lake, elurrez zuritua zegoen, negua ate joka dagoen seinale. Paretan elurtutako pasarte dezente topatu nituen, eta laino fin batek dena estaltzen zuen ere. Jaitsierako bidea, Mointainer bidea, elur kanal bat zen, zortez ez nituen kranpoi eta pioleten beharrik izan, ez nituen eta.
   Asko gustatu zitzaidan bidea eta ingurua. gogotik lan egin behar izan nuen eskalada hau burutzeko, eguraldia apur bat bihurria zegoen eta ez nuen denbora soberan, hartualdi edo uztaldi bat izan zen.
   Bigarren eskalada egiteko tokiz aldatu eta Bridgeport herrira hurbildu nintzen.


Incredible Hulk pareta

   Incredible Hulk paretera joateko ere baimena behar da. Bridgeport herriko Ranger etxean lortzen da. Normalean Mount Whitneynen baino arazo gutxiago izaten dira baimena lortzeko. 


   


   Bridgeport herritik Mono Villagera joan beharko dugu Incredible Hulk hormara iristeko. Herri bitxi honetatik hamabi milatara dagoen kanpatzeko zona bat da hau, auto-stop egitea beste aukerarik ez nuen izan nik Mono Villagera ailegatzeko, ez dago garraio publikorik.




 Mono Village aisialdirako kanpamentu bat da, itsura guztien arabera udan jendez gainezka egoten dena. Izei baso erraldoi baten erdian dago kanpatzeko zona, Upper twin lake lakuaren ondoan, mendi garai eta dotorez inguratua, natura gustuko duenarentzat paradisua da Mono Village.



Incredible Hulk pareta
   Incredible Hulk hormara iristeko ongi begiratu beharko ditugu mapak eta erreseinak, ez bai da bide arrunta bat, ez da seinaleztatutako bidea. Mono Villagetik Robinson creek trail bidea hartu beharko dugu, eta ondoren, belardi zabal bat zeharkatzen ari garela, pinu handi eta bakarti baten ondoan, bide hau utzi eta ezkerreko magalera tiratuko dugu lehen aldapak igotzen hasteko. Motxila astunekin lau edo bost orduko bidea da kanpatzen den leku arte, bibak eder bat dago harri blokez egina.
   Pareta hau izugarria da, oso estetikoa. Azken urte hauetan asko errepikatzen ari dira bertan zabalduak dauden bideak. Asko dira eta zailtasun handikoak gainera. Red Dihedral bidea, nik eskalatu nuena, bide klasiko bat da.



Red dihedral hirugarren luzea

   Arratseko eguzkitan, mendebalde orientazioa du hormak, harria suaren kolorez pizten denean, arrakalak zainak balira bezala agertzen zaizkio granitozko mendi ikaragarri honi. Red diedral nondik igotzen den argi ikusi daiteke orduan, mapa batean marraztua balego bezala. Harrizko blokeko bibaketik garbi ikusi nuen nora joan behar nintzen hurrengo goizean; ez nuen denbora alferrik galdu beharko bidearen bila.
   Urrian eta altura honetan fresko egiten du goizetan. Eta horri gehitu behar zaio gau luzean zehar jo zuen haize bortitza, oraindik ere goizean goiz oso gogor jotzen zuena, ez zidan ondo atseden hartzen utzi. Gosaldu eta bereala martxan jarri nintzen, nire gorputzaren beroa mantendu nahi nuen. Kartak botata zeuden, ez zen egunik onena, baina hala izan beharko zuen. 
  Red diedral bidearen azpian tentuz eta patxadaz jantzi nituen eskaladarako beharrezko nituen materialak. Harriaren ukitua ez zen ona, nire behatzek ez zuten heldulekuen ximurra ongi sentitzen. Zaila ez den harren arriskutsua egin zitzaidan bidearen hasiera, ezin izan nuen nire burua nahi nuen guztia babestu.
   Hirugarren luzera iritsi nintzenean, hau da Red diedral bidearen giltza, konturatu nintzan diedro zoragarri hori bakarka eta librean igotzeko ez nuela material nahikorik. Hirurogei metroko arrakala garbi honek camalot ertain pilo bat eskatzen ditu eta ez nituen. Seguru jokatu nuen, ez nengoen nire burua arriskuan jartzeko egoeran, erorketa handi batekin min hartzeko. Eskalada artifiziala erabiliz gainditu nuen diedro zoragarria.
   Luze horretatik aurrera gehiago gozatu nuen, naiz eta haizeak nire sokari bihurrikeriak egiten segitzen zuen, bufadak pittin bat apalagoak zirela iruditu zitzaidan. 
   Honelako horma bat bakarka eskalatzen denean luze egiten da. Pareta bi aldiz igo behar izaten duzu eta, noski, bi aldiz jeitsi. Sokadaren lana batek egin behar izaten bai du. Atsegin handia eman zidan gailurrera iristeak eta metal laranjazko kaxaren barruan zegoen kuadernoan sinatzeak, bazirudien mendiko ohorezko liburuan idatzi izanak zentzua ematen ziela egindako ahaleginei.


Red dihedral bostgarren luzea


   Jaitsiera ez da zaia, baina bai kontuz ibili beharrekoa. Ehun bat metro eskalatzen jaitsi beharra dago lepo batetaraino. Harria oso ona da eta honek konfiantza ematen du. Lepotik behera kanal bat segitzea da kanpamentu arte.


Incredible Hulk gailurretik




   Egun batzuk nituen oraindik High Sierra gozatu eta ezagutzeko. Tamalez eguraldi txarra sartu zen. Udazkeneko ekaitzak elurtu zituen berriro Sierra Nevadako gailurrak. Aukerak aztertu nituen eta Bishop inguruan dauden Bulder zona famatuak ezagutzea erabaki nuen.
   Benetan txunditurik geratu nintzen leku honekin. Blokeen kalitatea aparta da, mundu osoko jendea etortzen da bloke egitera, baina, batik bat, inguruaren edertasunak txunditu ninduen: elurtutako gailur zorrotzen magalean ehundaka granito bloke basamortuan zehar sakabanatuak daude.

Buttermilk bulder zona

   Bi zonatan ibili nintzen estutzen. Buttermilk famatuan eta Happy Bulders ez ain ezagunean. Mugitzeko autorik ez nuenez, ostatu hartu nuen California hostelekoek bizikleta bat utzi zidaten eskalatzera joan ahal izateko.


   Lehen tokia Buttermilk izan zen. Leku txundigarri hau aspalditik da oso ezaguna. Hirurogei garren hamarkadan Yosemite aranean bizi ziren eskalatzaileak egin zituzten harri koskor hauek famatu. Neguan, Yosemite elur geruza zuri batez estaltzen zenean, eskalatzaileak trasteak biltzen zituzten eta honuntza etortzen ziren hotzaldia pasatzera. 
   Blokeek harri granito kalitate ezin hobea dute. Azpiak oso garbiak dira ere, harea fin bat dago, segurtasuna ematen die erorketei.
   Aipatu dudan moduan txirrinduz egin nituen bloke zonetara hurbilbideak, eta Buttermilk kasuan iristea ez zen makala izan. Hogei bat kilometro aldapatsu dira, azken zatia pista, hostelekoek utzi zidaten bizikleta koskorrarekin oso neketsua egin zitzaidan iharduera.


   Harri bolkaniko blokeak ditu Happy Buldersek. Arrakalak eta sapaiak oikoak dira. Blokeen azpiak ez dira Buttermilk bezain onak, beraz bakarrik ibili ezkero eta koltxonetarik gabe, nire kasuan bezala, kontu gehiagorekin ibili beharko dugu. 
   Zona hau askoz gertuago dago Bishopetik, bizikletaz txango atsegin bat da.
   

   Bidaiaren datu batzuk pasatzen ditut agian norbaitek baliagarriak ditu eta:
   Garraio publikoa erabiliz eta auto stop eginez burututako eskalada bidai bat da hau; 
   Ordiziatik trenez Donostiara joan nintzan lehenik, urriaren bosta zen. Ondoren Gipuzkoako hiriburutik Madrileko aireportura autobusez. Hegazkina San Franziskora eta autobusez berriro Renora, urriaren zazpia zen. Reno hirian urriaren bederatzian hartu nuen autobusa Bishopera joateko, eta High Sierra aranean auto stop eginez ibili nintzen. 
  Guztira hamabost eguneko bidai bat izan zen.

 
California Hosteleko lema

   Norbaitentzat lagungarri izango delako, aiba bidai kostu batzuk:
Hegazkina Madrildik - San Franciscora  600€ ateratzen da +-
Metroa San Franziskon, aireportutik Greyhound autobus geltokira joateko 8,5$
Autobusa San Francisco - Reno  36$
Renon Motela edo Kasinoren bat 40$
Autobusa Reno - Bishop  53$
Hostelak Bishop, Lone Pine  28$
Campground-ak  22$
Erosketa normalak, jana, etxean baino garestiagoak dira.
Diru kanbiorik hoberena, txartelarekin egiten da.
Estatu Batuetatik bidaiatzeko, erosoena, kotxea alokatzea da. Merkea eta erraza da egiten.
   Nik ordea beste egoera bat bilatzen nuen...