PALOMARES - Mania persecutoria

 

Mugimendu bakoitzarekin madarikazio sorta bat etortzen zen. Hau ez da berria hemen, ezpel adar gogorrez jositako oihanarte zeharkaezin honetan, behin baino gehiagotan sentitu dut oihaneko esploratzailearen klaustrofobia adar trinkoz txirikordutako sare honetan. Oraingoan, babesgabetasun-egoera areagotzeko, mugimendu txikienera ur-tanta desatseginak erortzen ziren hosto berdez osatutako sabai marruskatutik. Iparraldeko haize hezeak laino-kapela lodi batez estaltzen zuen Palomares ertza, eta ezpel-zuhaitzen hostoek belaki baten gisa adsorbatzen zuten saturazio hori. Oineko behatz lodiaren puntatik buruko azken ileraino blai egina iritsi nintzen hormaren oinarrira. Atzetik Iñaki zetorren bere irribarre freskoa ezpainetan zuela, << ni ez nago hain bustia, bota zidan inozentzia guztiarekin << guda batean, lehen tiroa indio esploratzaileak jasotzen du, ahoskatzen saiatu nintzen hortzak dardarka nituela.

Deseroso nengoen, gorputz txarrarekin, arropa busti guztiak kendu behar nituen. Zapatilak eta galtzerdiak erantzi nituenean, oinak suspertu zitzaizkidan. Galtzak kendu nituenean, gozamena izan zen. Kamiseta eta jertsea primaloftagatik aldatu nituenean, erosotasuna sentitu nuen. Erdi biluzirik nengoela arazo batekin suertatu nintzen, ez nuen beste arroparik aldatzeko.

Ezin ditut arropa bustiak jasan, mela-mela egindako galtza horiek berriro janzteko ideia hutsak atzera egiten zidan. Nire obtimismo gordinean berunezko zerutik eguzkia ateratzea eta arropa guztia hau lehortzea espero nuen. Jantzi guztiak petatetik zintzilikatu nituen, horman gora igo ahala sikatu zitezen, eta galtzontzilotan eskalatzen hasi nintzen. Xelebrekerien kurrikulumari gehitu beharreko beste istorio bat.

Agian azkarregi noa. Haitzean gora hasi aurretik goazen pittin bat atzera, historia honen iturburura.

Guardiako gasolindegi ondoko tabernara sartu ginenean Palomareseko haitzak laino gris lodi batek estaltzen zituen. Errealitate horrek Arabako Errioxara ekarri gintuen eskalada plana aldatzera eraman gintuen, eta horixe izan zen Alberto Fernández, Fede San Sebastián, Iñaki Mendizabal eta laurok hitz egin genuena lokal jendetsuko mahai batean eserita geundela kafesnea eta tortilla pintxoa dastatzen ari ginela. Harrigarria da eskalatzaileok zein eroso egon gaitezkeen eskaladaz hitz egiten denbora pasatzen ari dela konturatu gabe, eta denbora hori gero funtsezkoa izan zitekeela kontuan hartu gabe. Zer litzateke eskalada une horiek gabe?

Azkenean mahaia utzi eta egun itzaltsu hartako argi apalera irten ginenean, Palomaresko haitzaren irudi ikusgarri batek agurtu gintuen, eta hori nahikoa izan genuen mahaiaren inguruan hitz egindako guztia baztertu eta hasierako planera itzultzeko.

Ez ninduen harritu basozainak bere ibilgailuan buelta hartu eta gure atzetik jartzea, ulertzekoa da lurrezko pista hartatik gora hiru furgoneta, bata bestearen atzetik, ikusteak susmagarri irudituko zitzaiola. Jakin mina horretan aparkatu genuen lekura segitu gintuen eta nora gindoazen galdetu. Eskalatzera gindoazela esan genionean lasaitu zen gizona, hori bai, aholku batzuk eman ondoren.

Eskaladarako materiala egitean bi sokadatan banatu ginen. Alberto eta Fede ezinbestekoa den “ Haitzaren Mintzora” biderako prestatu ziren, eta Iñaki eta ni “Mania persecutoria” zirraragarrirako.

Hurrengo gertakari lotsagarriak ezagutzen dituzuenez eskalada zehaztera pasatzen naiz.

Lehen luzea ezin definitu dezakegu tramite hutsa bezala, ez du ezer oparitzen. Gainera zertxobait belartsua da, honek sortzen duen eragozpenekin, eta hau gutxi balitz belar eta zuhaixka hauek hezetasunez blai zeuden, nire madarikazioak lehen bilera deserosotik zintzilikatu arte iraun zuten. Erdi biluzik igo izanak bentaja izan zen, berehala lehortu nintzen korritzen zuen aire finari esker. Ez ordea petatetik zintzilika nituen arropak, eguzkia ez bazen ateratzen gisa honetara haitzean gora igo beharko nintzen .

Bigarren luzearekin hasi ziren Iñakiren bidearekiko mirespen ohiuak, gustuko du Oñatiarrak eskalatzen ari den bitartean hitz egitea. Oraingoan baina are ozenago ari zen, Albertok, metro asko gure ezkerretara zegoena, entzun zedin; bide bikain honen sortzaileetako bat da Elgoibartarra.

Nire txanda iritsi zenean Iñakiren bakarkako hitzak baieztatu nituen, aparta da luzea, eta gainera oso ondo irekia dago.

Hirugarren luzea gogotxu hasi nuen, eta hobea nuen horrela izatea erronka horretatik onik ateratzeko, estutasunez sartzen bazara gaizki pasatu dezakezu. Bistaz egiteko zaila iruditu zitzaidan hirugarren hau, erorketa batekin igotzea lortu nuen. Asko gustatu zitzaidan luzea, ahazten ez den horietakoa da.

Laugarrena da bide honen izarra, eta tituloa ondo merezia dauka, top 10 artean sartzeko merezimeduak ditu. Zuloz betetako horma tente batetik hasten da, mugimendu arinak eta zehatzak eskatzen duena, eta guzti hau gure burua babesteko premia larria dugula, eskarmentu handia eskatzen du luze honek.

Bosgarren luzera iristeko hormaz aldatu beharra daukagu. Igoa dugun horma orratza da, eta begetazioaz betetako zulo batek banandutzen gaitu gailurrera eramango gaituen paretatik. Gaztelu bateko fosoa bezalako zulo zeharkaezina da oztopo hau. Hemen ere adar gogor eta estuekin burrukatu behar izan nuen pasatzeko. Gauza on bakarra, praka erdi bustiak janzteko aprobetxatu nuela leku basati hura. Asko kostatu zitzaidan eskalatzen hasteko dena prest edukitzea, sokak adarretan trabatzen ziren eta zuzen jartzea lana eman zidan. Eskuak txikitu zizkidan arrakala da bosgarren luze hau, eskuak pitzaduran sartuaz igo beharra dago. Motza da baina trinkoa.

Ez zen hain zaila izan hainbeste kostatu zitzaiguna desegitea. Hiru rapeletan behean geunden. Gehiago kostatu zitzaigun esekitako zelaiaren ertzetik gora eta behera jarraitzea. Eta pilatutako nekearen ondorioz, luze egin zitzaidan txilarrez betetako soroan behera pistaraino jaistea, non ehunka gurbitzek eskuzabaltasunez garangorri helduak eskaintzen zizkiguten.

Behin ibilgailuetan geundela, eta igotzean jarraitu genuen ilara posizioari jarraituz, pistan behera jaitsi ginen.

Guardian aparkatzea ez zen arazo izan, aste barruan mugitzeak abantailak ditu. Baina ez mokadu bat hartzeko orduan, ez genuen taberna bat lortu bokata batzuk jateko. Gure gozamenerako, taberna barra guztiak pintxo desiragarriz beteta zeuden. Eta horrela amaitu genuen eskalada egun handi hau, hasi genuen bezala, mahai batean eserita, jaten eta edaten.

ORDESA - La Via del Sexto

 

Oihu ozenak lozorrotik esnatu ninduen. Gertakari desatsegin horrek nire lo egiteko orduak urritu zituen. Hainbat ziren gauaren lasaitasuna hartu zuten ahots euforikoak, ulu etilikoak, Torlako zaindariaren jaien ospakizunak bultzatutako oldarte kolektiboa.

<< Hemen ere, esan nion nire buruari, hurrengo egunean zerbait interesgarria egiteko dugunok ez dugu atsedenik. Lozakuaren barruan buelta batzuk emanez jarraitu nuen nire hausnarketarekin; << eta zer dugu ospatzeko? Dena dago hain kakaztua, munduak kiratsa penagarria dario.

Goizeko bostetan iratzargailu desegokiaren txirrin zitalak jo zuenean, atsedenaldi laburraren arrastoak nabariak ziren, eta bi automata baino elokuentzia gutxiagorekin hasi ginen prestatzen Xabier Artola eta biok Ordesako belardira eramango gintuen goizeko seiretako autobuserako.

Gidari berritsuak autobuseko ateak itxi eta patxadatsu martxan jarri zuenean, bi pertsona besterik ez ginen kabina ilunean. Niri, ain bidaiari gutxi izateak, neuronak martxan jartzeko oso goiz zenez, bi arrazoi baino ez zitzaizkidan bururatu; udako zurrunbiloa pasatua zen, edo, bart, jendeak Torlako jaiak ospatu zituen. Aitortu behar dut harritu egin ninduela Xabierri hau komentatzeak, zeren, funtsean, poztu egiten baininduen.

Iluntasun osoan dardarka aurrera mugitzen ziren bi argiak hain ziran txikiak non uzkurrarazten zintuen. Baso sinestezin hau hain itxia denez, argi izpiak gogor borrokatu behar dira hosto eta adarren sare trinkoan barrena sartzeko. Leku liluragarria, beti hezea dagoena, are urtsuagoa iruditu zitzaidan udazkeneko gau horretan, ur putzu ugarietatik igarotzean oinek sortzen zuten zaratek kontzientzia harrarazi zidaten. Nik bakarrik ostiralerako iragarpen meteorologikoa begiratu nuen eta ez nintzen ohartu aurreko egunetan egin zenuen denborarekin. Dudarik gabe euri asko egina zen.

Bidetik oso gora, izei erraldoien itzalpetik irten ginenean, Gallineroko horma beldurgarria gainera eroriko zitzaigula sentitu genuen; << urtetik urtera gehiago kikiltzen naute horma kaotiko hauek. Egunaren argi berrian, pitzadurak eta sabaiak, itxuraz igo ezinak, tonu ilun eta itzalian zeuden; argi zegoen dena blai zegoela.

Malkarretik zehar jarraitu genuen bidea. Xabier isilik zetorren nire atzetik, bistan zen txundituta zegoela ikusten ari zenarekin. Hau zen Tolosarraren bataioa parekorik ez duten horma hauetan. Cotatuero pilarearen azpian geratu nintzen Xabierri, Alberto Rabada eta Ernesto Navarro ausartak nondik igo ziren adierazteko. Gure ondoan erortzen ziren ur tanta lodiek are izugarriagoa egiten zuten horma. Zaratrustra bidearen sabai erraldoiak aho zabalik utzi zuen Xabier.

Aurrera jarraitu genuen bakoitza bere pentsamenduetan. Nireak, pareten baldintzekin zuen zerikusia, pena handia ematen zidan gailurraren poza Xabierrekin ezin ospatzeak.

Libro abierto hormaren azpira iritsi ginenean, trigrea kaiola batean bezala, alde batetik bestera mugitzen ibili nintzen, hormaren baldintzak hain ziren eskasak gailurraren festa ospatzeko edozein bide izan zezakeela balizko.

Erabaki bat hartu behar genuen. Momentu horretan jokoan zegoena ez zen soilik goiz galdu izana, aspaldian burutzeko genuen asmo bat baizik. Aukera berria noiz izango genuen zalantzak bultzatu ninduen sokak lotu eta ezetasunez zipriztinduriko harri ilunean gora abiatzea.

Ez zen bakarrik eskalada mugimenduetarako gorputza hotza nuela, inkontzientziaren muga zeharkatzen ari ginela jakitun izateak ez zidan aurrera egiten uzten konfiantza osoz. Lehen luzearen bileraren erlaitz erosora iristean, eta bi iltzeak osatzen duten instalazioa rrapelatzeko prestatua dagoela ikusteak, zihurgarritasun handiagoa eman zidan.

<< Bigarren bileratik agian errapelatu dezakegu ere.

Bigarren tirada honek azalpenak merezi ditu. Offwich zati bat markatzen du krokisak, eta lauko zenbakiko frienda gure burua babesteko. Guk, Chemariren aholkuak segiz, bi garraiatu genituen, eta erabili ere. Baina nire iritziz, egokiagoa litzateke, bi friend handi eraman ezkero, laukoa eta bostekoa eramatea, pitzadura zabal horren azken zatian egokiagoa izango dugu handikotea.

Axolagabe utziko ez digun zati hau igaro ondoren, bigarren bilera markatzen du krokisak eskuinera dagoen erlaitz batean, iltzea eta haitz-zubia omen daude. Ez nituen bilatu. Bai, ordea, krokisean ageri ez den iltzea ikuskatu nuen, gainean zabaltzen den diedro eder batean jarria eta bertatik jarraitu nuen. Honek erlaitz luze batera eramaten du, bilera erosoa muntatu nuen tokira. Arrakala bat garbitzean ondo kokatu nituen bi friend eta fisuarekin egin nuen instalazioa. Ondoren, horma zati handia zeharkatzen duen erlaitz luzea aztertzean, metro batzuk nire ezkerretara Sistritrato bidearen bilera bat dago, eta eskuinera, erreskate batean erabilitako aingura handiak.

Pausoz pauso gerturatzen ari ginen harresi gaindiezina bezala ikuskatzen genuen zati bustira.

Erritmoa hartzea bezalakorik ez dago eskalada mugimenduak arin egiteko, horrekin segurtasun sentsazioa handitzen da.

Xabier hirugarren bilerara iritsi zenean ea euria hasia zegoen galdetu zuen. Ez zen horrela; gainean genituen sabai handietatik erortzen ziren ur tanta lodiek eguraldiak okerrera egin zuela ematen zuen. 

Bostgarren luzean hasi ginen serio haitz bustiarekin borrokatzen, arroka gris iluneko zati bereizgarria beltz distiratsu zegoen. Tirada honen bileran hartu genuen erabakia; erlaitza ur-putzu bat zen eta gainean zabaltzen zen sabai-hesia ur-jauzi bat. Aurrera egiteko kemena sabaiaren hasieran dagoen paraboltak eman zidan, hori eta erorketa batean airean geratuko nintzen ziurtasuna. Une batez neguko eskalada egiten ari nintzela sentitu nuen, arimaraino bustitzen zaituen izotzezko ur-jauzi batetik igo nahian.

Horma handiko eskaladetan beti dago puntu bat non garbi ikusten duzun igoera egina duzula, edo gure kasuan, egin genezakeela. Via del Sexto bidean seigarren luzearen bilerara iritsi nintzenean izan zen, kalitate ezin hobeko arroka marroi baten gainean muntatua dago errelebo hau. Hormaren behe partetik argi ikusten zen zati hau lehor zegoela.

Adierazi nahi dut, nire iritziz, zazpigarren eta zortzigarren luzeak oso ondo irekiak daudela. Parabolt bana dute, eta leku egokian jarriak biak, eskalada pauso zailak ondo babestuz, eta hortik aurrera, hor konpon.

Gustura iritsi ginen bidearen bukaera, horma azpian geundela ez nuen zentimorik ematen eskaladaren bideragarritasunagaitik. Eskalada-bide oso ona eta gomendagarria iruditu zitzaigun. Lortu genuen eta ospatzeko arrazoiak genituen, gure jaia antolatu ahalko genuen.

Furgonetaren babesean, gazta eta txorizoa dastatzean ari ginela, bigarren zerbeza zabaltzearekin bat, begiak ixten zitzaizkidan. Gaur ere nekatuegia festarako, agian beste batean ospatuko dugu.

Neveron del Albo - La Puerta de Atras / Neveron de Urriellu - Maldita Vecindad

 

Ez zen nahita izan, erabaki hori hartzera behartu gintuzten. 

Egia da, baita ere, bidaia hasteko furgonetara igo ginenean, beste asmo askoren artean, aukera hori han zegoela, baina alferkeriaz, kilometro amaigabeen ondorioz, buruan geneuzkan obzioen artean erosoena nagusitu zen.

Tamalez, bizi dugun errealitatea beste bat da.

Larunbat eguerdian Poncebosko bidegurutzera iritsi ginenean, zeina autoz beteta zegoen, eta Careserako bidea ixten zuten basozainek esan ziguten ezin ginela igaro, jendetzatik gehien ihes egiten zuen aukeraren alde egin genuen.

Esan behar dut beldurrez hartu genuela mendi malkartsuetarako errepidea, dagoeneko zalantzan jarria dut gailurretako bakardade goretsia. 

Pandebanosen antzeko zerbait gertatzeko probabilitatea zegoen. Aurreko egunetako eguraldi txarra, eta asteburuko aurreikuspen ez oso motibagarriak, itxaropen izpia ematen zigun.

Urrielluko ibarrean, beti lasaiagoa den aukeraren alde egin genuen ere, kanpoan kanpatzea. Vivac gunean kokatu ginen; Iñakik eta Markelek harkaitzezko bloke handi baten azpian egingo zuten lo, eta nik, igo nuen denda arinaren intimitatean.

Ez zen nahita izan, zer eskalatu aukeratzera behartu gintuen. 

Gaua aurrera zihoan nire denda ahula astintzen hasi zenean. Halako zarata egiten zuen haizearen haserreak aterpeko olana berdea astintzean, nire lagunak, hartz-gordelekuan babestuta, kezkatzen hasi zirela. 

Hurrengo goizean, gau txarra igaro duen pertsona baten aurpegiarekin jaiki nintzenean, azaldu egin behar izan nien. < < Zergatik ez zinen gurekin zuloan sartu? < < Hain gustura nengoen lo-zakuaren gozotasunean, ez nintzela altxatuko Picu Urriellu erorita ere.

Beraz, hego haize bortitzak bultzatu gintuen Picu Urriellu mendebaldeko horma hotzean ez sartzera.

Gure eskalada-irrika baretzeko haizearen babesean zegoen horma bat izan behar zuen. Azkenean, Urriellora urte askoan igo ondoren, Picuren eragina behingoz gainditu eta urrutiko lepoko ate zirraragarria zeharkatzeko aukera zabaldu zitzaidan.

Telefonoan Neveron del Albo-ko argazki bat genuen, "La puerta de atras" bidearena, Cholotarren liburu bikainetik hartua.

Eguzki argi indartsu baten pean Corona el Rasuren lepoa zeharkatu ondoren, Picu Urrielloren horma liraina kontraargiaz lausoturik, gure aurrean agertu zen ikuspegia gailur harritsuen eztanda bizigarria izan zen. Atzeko atea gurutzatu berria genuen, eta Neveron de Urriellu mendiaren iparraldeko hegal malkartsua zeharkatzen duen bidezidor nabarmenetik desagertu ginen, Picos de Europa mendien bihotzean sartuz.

Ez da zaila Pico del Albo identifikatzea, Pandebanos lepora iristen zarenetik mendi puska begi bistan duzu. Hau jakinda, ez zitzaigun zaila egin Neveron del Albo kokatzea haitz masa handi horren barruan. Horma griserantz jaisten hasteko unea zela uste izan genuenean, bide zabala utzi eta mendian behera abiatu ginen.

Iñakiren ahots irmoa nagusitu zen gure pauso orekagabeak harrikaritik jaistean sortzen zuten zarataren gainean. << Kaka zaharra, bustia dago. Eta bai, lehen begiratuan, horma ikaragarrian eskalada-bide bat irekitzeko aukerarik nabarmenenak hezetasun-orban beltz luze bat zuen. Egoera kezkagarriak horma lisua hobeto aztertzera behartu gintuen, eta begira nondik ikusten dugun kantabriar kordada ohiko lerrotik ateratzen dela, horman sartzen direla plaka trinkoak gaindituz, eta gero arroka grisezko itsaso batek irensten dituela.

Bi gauza bideaz nire iritzia eman aurretik; ez gutxietsi krokisean agertzen diren zailtasunak, kanal zabalaren gainean dagoen azken bilera iristean eskalada-bide handi bat igo duzun sentsazioa izango duzu. Eta, oinak txikituta edukitzeaz gain, zeren; zehaztasun handiaz zapaldu behar da haiekin harkaitz lisoan zehar lebitatzeko, gerria txikituta edukiko duzu bilera deserosoetatik zintzilik egoteagatik, ez dago erlaitz txikirik bide osoan.

Argi dago, eskalada-bide bikain hau zeharkatzean, irekitzaileek dena eman zutela hain horma eder eta zorrotza hain modu soilean igotzeko. Ez da sobratzen seguru finkorik, harrizko zubi errakitikoren bat izan ezik. Faltan bota dezakeguna, izaera lasaikoak ez bagara, adorea da, ezaugarri horrek eramango gaitu hormaren goialdera.

Cholotarren aurrean kapela kentzen dut. Pasioaren muturrera eramandako eskalada hauek merezi duten eskalatzaile handien ospea eman diete.

Ez zen nahita izan, atseden gehiago hartzera behartuak geunden.

Haize bortitzaren aitzakiak ez zuen balio goiz hartako argitasunarekin. Baldintza okerragoetan genuen Picu Urrielloko mendebaldeko horma igota, aurreko eguneko jipoiak bere pisua izan zuen gure planak beste horma batera desbideratzeko.

Harrizko blokearen azpiko zoru gogorretik, burua pixka bat altxatzearekin bakarrik, argi eta garbi ikus nezakeen egun hartan igo nahi genuen horma, Neveron de Urriello, eta haren ekialdeko aurpegian, eguzki berriak argituta, "Maldita vecindad" bidea. 

Oraingoan ere Cholotarren bide bat aukeratu genuen, ez bakarrik kalitate zigilua bermatua duelako, baizik eta Kantabriako eskalatzaile hauek Picu Urrielluren orbitan bide asko ireki zituztelako.

Guk aukeratutako bideak "Los Celtas" -ekin partekatzen du sarrera, eta bidelagunak dira bi luzetan zehar. Bi bide horiek diedro bikaina dute komunean; gero, hirugarren tiradan, banandu egiten dira, gurea zuzen doa eta bestea ezkerrera.

Berriro ere txalogarriak iruditu zaizkit bide bikain honen luze guztiak. Egia da osagai onekin beti aterako dela ona paella, baina aparta izateko sukaldariak eskua izan behar du, eta hauek Master Chefak dira. Goiko horman dagoen arroka grisezko plaka trinkoa, kanalizo ugariz zizelatua, gozamena dira eskalatzailearentzat eta gustu onarentzat, bere egoera naturalean aurkitzen baitituzu.

Arratsaldea sartu berritan iritsi ginen gailurrera, zonaldeaz gozatzeko denbora nahikoarekin. Neveron de Urriellu behatoki aparta da. Hemendik tontor guztiak ikusten dira, oihal baten zimurrak bezala. Eta gailurren leherketa honetan konturatzen zara inor ez dela nabarmentzen bestearen gainetik. Itxuran aldeak badituzte, bat bestea baino zorrotzagoa da, edo zabalagoa, baina ez altuagoa, denak garaiera antzekoa dute. Pluraltasun horrek, nire ustez, ez ditu igoera guztiak mendi batean zentralizatu, beste leku askotan gertatzen den bezala, non gailur batek mendizaleen uholdea jasaten duen, hemen denak antzekoak dira.

Isilik, ertz zorrotzak zeharkatuz, harkaitzetan behera, askatasuna arnastuz, behe-haranerako bidea hartu genuen.

Ez da nahita izan, eguraldi txarrak behartu nau.

Leiho zabalaren beste aldean euri etengabeak zuhaitzen hostoak jotzen ditu soinu erlaxagarri bat sortuz. Ni, leiho horretatik paisaia berdeari begira, gorputza oraindik nekaturik, mendiko kronika bat idazten saiatzen ari naiz. Ez zait erraza egiten aurrean dudan mihisea nire burmuinean ditudan bizipenekin margotzea, bizitakoaren marrazki zehatza egitea, sentsazio bakoitzerako koloreak aukeratzea, uholde handi batek irauten duena eraman diezadake margolana bukatzea.

Kolore primarioak erabiltzen ditut nik kronika abstraktu hauek egiteko; kolore gorria eskalada-bideen emozioa marrazteko da, kolore biziz plasmatzen dut ezezagunak sentiarazten didana. Urdina, deskribatzen saiatzen naizen leku horretan egoteak sortzen didan ilusioa irudikatzeko erabiltzen dut, egindako ahalegin guztiak merezi duen mezua helarazi nahi du. Eta horiaren beroak laguntasuna adierazi nahi du, mendizaletasunaren zutabe indartsuena, adiskidetasuna.

Beraz, orain, dudan pintzelik lodiena pintura horiko potoan sartzen dut, eta ondo busti ondoren, traza handiz marrazten dut; << eskerrik asko Iñaki eta Markel margolan hau posible egiteagatik.