Etengabe ari gara hitz berriak egokitzen gure hiztegira. Gehienak ingeles jatorrikoak dira.
Azkenengoa “Exit” dugu, "irten" esanahia du. Eta hitz kaltegabe horrek, konponbide drastiko bihurtua,
izu politiko, sozial eta ekonomikoa sortzen ari du Europa zaharrean.
Lehen aldiz Grezian entzun
zen, "Grexit". Ondoren, Erresuma Batuan "Brexit". Bi egoera kontrejarri, bi emaitza ezberdin ere. Nortzuk izango dira hurrengoak?
Errespetuaren eta logikaren arabera, leku batean deseroso sentitzen
zarenean, onena alde egitea da. Joaten direnek, pertsonek edo taldeek, beren
asmoak eta arrazoiak adierazten dituzte, eta errespetuz alde egiten dute, lasai.
Logikoa eta ulergarria ehuneko ehunean. Hori ez da horrela izaten interes
politikoak eta ekonomikoak tartean jartzen direnean.
Aurreko sarrera batean, "Grexit" a, historia
klasikoko odisea bat bezala marraztu nuen, epopeia bat bezala. Orain Ingelesen ausarditaz jardungo naiz.
Exit eskoziarraren saiakera, "Scexit",
britainiarren onespenarekin egindako erreferenduma izan zen, erabat ezinezkoa
Iberiar penintsulan, "Catexit" batek odola ekar dezake.
Mendizaletasunaz hitz egin nahi dut, logikoa, eta hemen ere ingelesetik
jasotako hitz asko ditugu: britainiarrek eskalada estilo propioa garatu eta
ezarri dute, bai goi mendietan; alpine style climbing, bai haitz
eskaladan; trad climbing. Hizotz eskalada Eskoziarrei uzten diet; scottish mixed
climbing.
Haitzetatik igotzea erronka duen kirol honen asmatzaileak
eurak izan dira, Ingelesak. Eskalada praktikatzeko aparteko tokirik izan gabe, eta lagun
gutxi dituen eguraldi meteorologikoa izan da, eskalatzaile britainiarrek munduko
mendi eta pareta ospetsuenetan utzi dute beren marka.
Ingelesek harkaitzeko eskaladan ez zuten sistematikoki
hartu Frantziatik zetorren kirol eskaladaren joera, guk erabat onartu genuen.
Bereari eutsi zioten zailtasuna eta konpromisoa uztartzen dituen eskaladan.
Uste dut ez zutela huts egin. Britainia Handian paraboltaz ondo hornitutako
bideak daude, noski, baina "trad" eskalada oso onartua da. Bi eskalada mota hauek
elkarrekin bizi dira eta elkar errespetatzen dute.
Beraz, eta berriro ere hasierako gaira pasatzen naiz, ni
ez nau batere harritu britainiarrek Europako Merkatu Ekonomikoa uzteko
hartutako erabakiak. Hori eta gehiago egiteko gai dira. Harro bazaude duzunaz
eta zarenaz, zeren beldur izan behar duzu?
Hiru urte behar izan ditugu Apriet€xit
zabaltzeko, urte zailak gainera. Chemari eta Fernando Peralta hasi ziran bidea
zabaltzen. Hirugarren luze arte iritsi ziren lehen tentaldi hartan. Ondoren
Chemak eta biok ekin genion proiektuari. Saiakera batetan, Chemak min hartu zuen, eta, ebakuntza-gelatik
pasa behar izan zuen. Ia sendatuta eta indarberrituta dagoela, bidea bukatzea
lortu dugu.
Urruti dago Liburu Irekiaren pareta. Bi ordu luze behar
dira hormaren azpira iristeko. Lehenik Canal Mayorreko bidea hartu beharko
dugu, eta gero Agujas de la Buerdaren azpitik Canal de la Betique-raino. Kanal
malkartsu horren hasieran motxila kendu beharko dugu, hamar bat metroko
irtengune bat igaro ahal izateko; soka finko bat dago jarrita. Nekatuta iristen
zara hormara.
Horma ikusgarri honetan beti izango dugu trabaren bat; udan, hain estimatua
dugun itzala motz geratzen da beroak astindu baino lehen, arratsaldeko ordu
bietan eguzkia ematen hasten da. Neguan, aldiz, hotz handia egiten du goizeko
itzaletan, eta eguzkia ikusten hasten denean egun-argi gutxi izango dugu
gorantz jarraitzeko.
Apriet€xit, Txingorra baino lehen zabaltzen
hasi ginan. Bi bideak pareta berdinean daude. Baina, azken hau lehenago sortu genuen, bi egunez
jarraian egin genuen eskaladan Arkaitzek, Enekok eta hirurok.
Apriet€xit azken luzea ezik, eta hau hau denbora falta gaitik, librean bai baina behetik kateatu gabe utzi behar izan genuen, soka goitik kateatua dago. Horregatik
azken luzeari 7C ¿? jarri diogu.
Horma honetatik jaisteko bi aukera ditugu.
Oinez kanal mayor aldetik, edo errapel eginez Txingorra bidetik.
Horma honetatik ateratzeko, ondo estutu behar da, eta
gure gizartea galtzeko zorian dagoen ausardia pixka bat ere beharko da. Azkenean
hau bizitza bera bezalakoa da, hemen ez da ezer oparitzen.
