AIZKORRI KANALA

   Lagun batek behin komentatu zidan, bere ezagun bat, Chamonixen bizi zena, umea goizean haurtzaindegian uzten zuela eta, midi orratzeko teleferikoa hartu, Taculeko hirukian bide bat egin eta, eguerdirako umea berriro jasotzera iristen zela. - Oi bai suertea, esan nion nik.

   Goierri ez da Chamonix, hemen ez dago teleferikorik, eta batik bat gure inguruko mendiek ez dute zer ikusirik granitozko dorre zorroz horiekin. Zer egin behar dugu, gu hemen bizi gara. Ni nire aldetik saiatzen nahiz dudan alpinismo egarria pixka bat asetzen. Era apalean noski.

   Lehengo asteazkenean Aizkorriko kanaletatik buelta bat eman nuen. Chamonixeko gure heroiaren modura, umea ikastolan utzita Zegamarantz bideratu nituen nire asmoak. Motxila arin batekin nijoan nondik igo behar nintzen garbi jakin gabe.       
   Furgoneta aparkatu orduko Aizkorriko kanalei bistazo azkar bat jo nien, berehala ikusi nituen aukerak. Kuriosoak izaten dira egoera hauek. Magina aldiz begiratu dezakezu pareta bat, eta beti zeozer berri deskubrituko duzu. 
   Buenavistan nengoen, nire aurrean, airoso, Aizkorri eta Aketegi puntak nituen. Azken mendi honen ezker tontorrak, nik Aketegi hego punta bezala bereizten dut, ez dut beste erreferentziarik aurkitu, deitu zidan atentzioa, elur marra bat nabarmentzen zen behetik gora.
  Egun dezente pasatuak ziren azkeneko elurtetik. Hotz handia egina zen ere. Baldintza ederrak egon zintezkeen.
   Kranpoiak elurretan iltzatzean ateratzen zuten ots leorrak baieztatu zidaten nire susmoa, egoera aparta zegoen eskaladarako.
   Kanak haundiko kanala azpitik gurutzatu nuen, eta baso elurtutik gora pusketa motz bat igo ondoren, nire aurrean horma zabal bat agertu zen. Pareta honek kanal estu bat zuen, bertatik hasi nintzen eskalatzen, ezker alderako tendentziaz, nire gainean nituen sapai beldurgarriak sahiestuz. Ehun metro izango ditu lehen kanal honek, 70°ko zati batzuk gainditu behar izan nituen, Aketegi hego puntako azken horma ikusgarriaren azpiko elur zelaira du irteera kanalak.
   Elur zelaian baldintzak oso onak ziren ere, pioletak eta kranpoiak gogoz koska egiten zuten azal izoztuan, ziztu batean gurutzatu nuen zati hau. Nire aurrean azken oztopoa nuen, Aketegiko horma tente beltza. Ate bat moduan, pareta erdian, kanal batek, hormara sartzeko gonbitea egiten zidan, zailtasun handirik gabe barruratu nintzan. 
   Paretaren azken tramuan sartua nengoela sorpresatxo bat izan nuen. Soka fijo bat agertu zitzaidan, hiru espitei lotua, trabesia bat babesten zuela. Informazioa bilatzen jardun nahiz interneten eta ez dut erreferentziarik topatu.
   Zati hau gainditzeko seguru fixoetan babestu egin nintzan, hemen aurkitu nituen bidearen zailtasun handienak, zeharkaldi mixtoa, izotz eta harri, eta irteeran 80°ko erresalte bat. Emendik aurrera, Aketegi hego puntara iritsi arte, kanal zabal bat segitzen du bideak, zirku txiki baten modukoa, elur zelai tenteak gainditu behar izan nituen zati honetan. Giroa eta bistak apartak dira emen, benetako alpinismoa dastatzen da.
   Ziztu batetan, argazkiak egiteko astirik gabe, kanal haunditik behara egin nuen.

   Jakin ezazue umearen bila garaiz iritsi nintzela, ori bai, arnas estu.

   Aprobetxatzen dut duela hiru bat urte Aitzabalen zabaldutako beste bide baten krokisa sartzeko. Agian norbait animatzen da, nork daki.

 

Peña Montañesan euria ere egiten du

Peña Montañesa igande goizean

   Oncins tabernako etxeko andreak harriduraz begiratu gintuen larunbata goizean kafesne eske agertu ginenean.  – Mal dia hoy para escalar – esan zigun gure aurretik bertan zeuden basurde ehiztarien kopa, karajillo eta abarrak jasotzen zituen bitartean.

    

Canal mayorreko ezkerreko pareta

  Gau osoa euritan igaro zuen, goiza gris apal kolorekoa zetorren. Horrelako egun bat salbatzea ez zen erronka erreza izango. Tabernaren goxotasunean krokisak begiztatzen ari ginela aukera batekin topo egin genuen, Ordesa en montañesa bidea izan zezakeen gure salbazioa. 
  Canal Mayor ezkerreko horma batetan dago, tetsu eta desplomez beteriko zona batetan, itsura guztien arabera egokia lehorra egoteko. Manu Cordoba, Eduardo Gonzalez eta Javi Buenok zabaldu zuten 2011 urtean.

Kepa Ordesa en... bidearen lehen luzean txof-txof egiten.

   Asmatu genuen, naiz eta euria egin sekoa mantendu giñen. Hori bai, azken luzean  … or konpon mari-anton, blai eginda zegoen plaka, estutu behar izan genuen pasatzeko.

Mikel bigarren luzean, tetsuaren babesean.

 

Kepa hirugarrenetik ateratzen.

kepa bosgarrena bukatzen.

Mikel seigarren tiradan txof-txof egiten.

    Oso bide ederra iruditu zitzaigun. Benetan gozatu egin genuen.

Espluga de las golondrinas pareta.

   Hurrengo egunean antzeko giroa zegoen tabernan, ehiztariak beraien kopa, karajillo eta abarrekin jarraitzen zuten, eta gu noski, kafesnea hartzen krokisak ikuskatzen genituen bitartean.       Gaueko euri jasak Montañesako goialdeak elurraz zuritu zituen. Eguraldiak hobetzeko trazak zituela zirudien, nahi paretak bustiak egon, itxaropen izpi bat zen.

Mikel Petit bombon bidaren lehen luzean.

   Petit Bombon aukeratu genuen egun horretan eskalada bide gisa. Espluga de las golondrinas paretean zabaldu zuten 2010-eko udan Eduardo Gonzalez eta Albert Salvadok.

Kepa bigarren luzean.

   Eguzkiaren berotasun goxoarekin hasi ginen eskalatzen. Bustiak zeuden leku batzuk, baina pixkanaka ari ziren lehortzen. Gauza ondo zihoan ekaitza sartu zen arte. Hirugarren tiradan, bat batean, harria botatzen hasi zen, eta horrela bukatu behar izan genuen luzea, blai eginda.
 

Hirugarrenean txaparroiari eutsiz.

 

Billeran gauzak ez zeuden obeto.

    Kazkabarraren azpian nengoela eskalatzen, haitz bustitik igotzen, burura etorri zitzaidan behin ezagutu nuen pertsonai bat, Blues gitarrista bat. Ordiziako Sugaar tabernan jotzen ari zen ostiral iluntzen batetan, gau artan edarien izozgailuarekin arazoak izan zituzten eta zerbezak epelak zerbitzatzen ari ziren tabernariak. Gitarristak, tabernako barran ukalondoz jarria zegoen, gogor itsura ematen zion honek, zerbeza bat eskuetan zuen. Trago luze bakan batetan botellina hustu zuen, kamisa beltzaren esku muturrarekin ezpainak garbitu ondoren, ahots zakarraz esan zuen  - Cerveza fria bebe cualquiera -. Makarrada horrek niri grazia handia eman zidan, eta egun horretan animoak eman zizkidan aurrera  tiratzeko: - Roca seca escala cualquiera, esan nuen nire bururako.

 Zorionak Eduardo eta Albert, oso lan txukuna egin duzue.

   Astelehenean, azkenean, zeruak urdinak agertu ziran. Egun horretarako bide luze bat aukeratua genuen. Diedro de Oncins bidea egitea adostu genuen. Analisa eta Julian Marmol eskalatzaile katalanak 1996-ean zabaldu zuten bide hau. Egun horretan Papildo, Natxo, Iñakito eta ni han ginen. Natxoren lagun minak ziran Analisa eta Julian, solasaldi politak egin genitun beraiekin. Egun horretan, gogoratzen dut, Natxok eta biok picazoren bideaEspolon del Sobrarbe eskalatu genuen.         Orokorrean Diedro de Oncins bidea ez zait gustatu, nahiko zikina topatu dugu. Norbaiti bururatzen ba zaio errepikatzea, eraman dezala zerra txiki bat, mesede galanta egingo dio bideari eta ondorengo eskalatzailei. Guztiz librean ateratzea lortu genuen. Zazpigarren tiradako Ae-a, 7b proposatzen dugu.

Kepa Diedro de Oncins bidearen laugarren luzean.

   Naiz eta eguraldi petrala izan dugun, berriro ere, Peña Montañesak ez nau defraudatu. 

   

VIGNEMALE - Via Ilusiones



   Azkenean igo dugu. Bi urte generamatzan bueltaka bidearekin. Iazko Irailean hasi  ginen zabaltzen, eta aurten urrian bukatu dugu. Efektibo bost eguneko bi txanda izan dira, baina teknikoki bi tenporada.

    Marra ikuskatu nuenean,eta bera eskalatzea zoragarria izango zela pentsatu nuenean, bi arazo suertatu zitzaizkidan; Lehena soka laguna bilatzea zen, eta bigarena, noski, eskalada berak izan zezakeen zailtasuna eta logistika. Vignemale ez da txantxetako gauza, goi mendiko eskalada da, alpinoa. Chemari-ri erakutsi nizkion argazki batzuk, - Zergatik ez probatu – erantzun zidan.  Momentu horretatik aurrera bion arteko proiektu bat biurtu zen. 
   Bigarren arazoari erantzuna emateko, marra eskalatzea posiblea den a la ez, bertara joan eta begiratzea beste aukerarik ez genuen. 

Hirugarren tiradan 6b

   XXI. mendean gaude, eta oraindik amets egitea posible da,Vignemaleko haitzetan kalidadezko bide bat zabaltzea. Pirineoetako mendi bitxia da Vignemale, eskalatzaile handien eskalada bideak daude bertan, gu zerrendan horretan sartu nahia, agian, handizale izatea izango zen.

Bost-garren luzean 6c

   Iazko Irailean Oulettes de Gaube aterpean hartu genuen ostatu, aterpe atariak eskeintzen duen panoramika ikusgarriak argitu zizkigun zalantza asko, erabili behar genuen estrategia horietako bat.
   Bi zatietan banatu genuen horma erraldoia, beheko zati laberintikoa, bide posiblea marraztea zaila egiten zitzaigun, eta goiko zati tentea, pareta marroi ikusgarri bat, zabaldu nahi genuen bideari nortasuna emango zion, parte hau zen klabea. Zergatik hasi behar genuen bidea beheko zatitik zabaltzen? agian goran ezin pasa gerta dagokigun, edo kalidade txarrekoa izan zezaken. Beraz Despiu-Luquet bidetik ekin genion goiko partearen azpira ailegatzeko  igoera, horma marroi ikusgarriaren oinetara, misterio beingoz askatzeko unea zen.

Hamargarren luzean 7a+

   Oso goran dago pareta marroi tentea, lan itzela da bertaraino iristea, baina pena merezi izan zuen alegiñak. Ikusgarria zen gure aurrean agertzen zena. Hankak dardarizo batean genituen. Esan beharra dut, Despiu-Luquet gure eskumara utzi, eta hiru luzeetan, oraindik, materiale arrastoak agertzen zirela, alegia, bide hau saiatua izan zela aurretik. 

Hamaikagarren luzean A2/6c

   Gu ez giñan atzera bueltatu, bi egun segidan lanean aritu ondoren bi luze eskalatzea lortu genuen, tirada bat eguneko. Nahikoa zen, nekaturik eta pozik etxera bueltatu giñan hurrengo urtean lana izango genuela pentsatzen.

Hamabigarren tirada 7a exp.

   Aurtengoa nahi eta ezin bat suertatzen ari zen. Irailean jarria genuen Vignemalera bueltatzeko hitzordua, baina Iraila alrrebes xamarra suertatu zen. Bitan atzeratu behar izan genuen gure zita eguraldi txarra zela eta.

    Urrian berriz, San Migueletan, antizikloia sartu zen. Hori zen gure aukera, aprobetxatu beharra genuen.
 Zuria zegoen mendia, Iraileko eguraldi txarra elurra izan zen gain hauetan, hotz handia egiten zuen. Guk ideia fixo bat genuen buruan, goiko zatia egun bateko eskaladan bukatzea. 
Goizeko lehen orduan paretan geunden hotzak akabatzen. Lumazko txaketa, esku larruak, kapela, arropa guztia gutxi zen bero egoteko. Oraingoan ere Despiu- Luquet bidetik gora ekin genion. Arratseko hirurak izango ziran iaz zabaldutako puntu gorenera iritsi giñenerako. Hurrengo luzeak denbora asko eraman zigun, benetan delikatua bihurtu zen eskalada, ez genuen parabolta nola nahi sartzeko inungo intentziorik. Gaua egin zitzaigun azken  aurreko luzea zabaltzen ari giñela, frontalaren argitan bukatu beharrean izan genuen.

Patio handia dago. Hamabigarren tirada.

   Azken luzea eskalatu genuean gau ilunak estaltzen gintuelarik,  Goubeko arista ertzera iritxi giñan, haize hotz indartsu batek agurtu gintuen. Gaueko hamabiak izango ziran, irribarre algara batetan besarkatu giñan Chema eta biok.
   Jaitsieran arazotxo batzuk izan genitun, gauak nahasi egin gintuen, goizeko lauetan aterpera ailegatu giñan. Goiko pareta zabaldua zegoen, orain beheko partea falta zen.

   Hurrengo eguna deskantsuan eta eztabaidan eman genuen. Duda zen, ea horrela utzi bidea, alegia, Depiu-Luquet bidetik lehen zatia egin eta gero Ilusiones bidean sartu, edo, beheko parte berri bat zabaldu. Erabaki haurretik beheko zatia skatu behar genuela adostu genuen.
   Hirugarren eta azken eguna beheko zatian bidea sortzen eman genuen. Diedro handi batek atentzioa deitu zigun eta bera hartzea izan zen gure aukera. Ez zigun hutsik egin, benetan ederra izan zen eskeini zigun eskalada, estutu behar izan genuen. Ondorengo tiradak ez ziran kalitate handikoak izan, goiko zatiarekin elkartzeko helburua besterik ez zuten arratseko ordu-bietan bat egin genituen bi zatiak.  Despiu-Luquet bidetik rapel egin genuen. Arro geunden gure bideaz eta eginiko lanaz. Orain izena falta zitzaion bakarrik, baina hori beste istorio bat da.    

Konten eta gustora bizi izan dugun esperientziarekin.

      

PLAZAOLA - BIAHIZPA

Otietan, hasi aurretik

    Errediooo !!! Euskaldunago sentitzen naiz. RH- kiskaltzen daukat. Hau genetikoa behar du izan. Bestela nola esplikatu hainbeste trebezi. 
   Batek Azpeitia plazatik butano botila bizkarrean hartuta Ernio mendi punta igotzen du, zamak lurra ikuitu gabe noski. Besteak  24 orduetan txindoki hamaika aldiz igo eta jaitsi egiten du ia izerdirik atera gabe. Bada ere ehun mila proba motz geratzen zaionik, berrehun milararte segitzeko kapaz izango zena. 
   Nik ere parte hartu nahi dut euskal trebezi rankinean, modu apalean noski, ezin nahiz konpara atleta hauekin. Nerea beste gauza bat da, baina hori bai, buru gogorretan buru gogorrena.

Biahizpetara iristen

Andoaindik bizikletaz Irurtzuna eskalatzea

   Ez da ohikoa txirrindua erabiltzea eskalatzera joateko, are gutxiago aukera izanik kotxea hormaetatik minutu batera uzteko. Nik ordea askotan erabili izan dudan garraio mota da txirrinduarena, plazerragaitik batzuetan, eskalada eguna hobetuko zuelako, edo behartuta, familia irtehera batetan adibidez, goizeko lehen orduan denak goxo goxo furgonetan lo daudela eta nik nere eskalada saio beharrean nagoela.

Ahizpa handiaren hego pareta

   Martinez del Pisonek idatzi zuen ausnarketa batetan zioen, Alpinistak mendiak eta hormak geroz eta gertugo ditugula, eta hori gure kalterako dela, egin behar izaten ez dugun inguratzean asko galtzen dugula, urrun dagoen mendia beti izango dela erronka handiagoa, eta hori dela gure kirolaren funtsa. Zergaitik ez hasi etxeko mendiak urruntzen?

Karnaza bidearen hasiera

  Andoaingo Otieta parketik txirrinduan abiatu nintzen goizeko  bederatzietan, Plazaola tren zaharraren bidea hartu nuen. Txirrindu parrillan motxila bat neraman lotua, jana eta eskalada materialez betea.
   Gustora hasi nintzen udaberriko goiz fresko eta garbian pedalei eragiten, irriki nengoen abentura honi forma emateko.

Karnaza bigarren largoa

   Lehen atsedena Lehitza herrira iritsi nintzenean egin nuen, bide baztarrean geratu nintzen ura eta jan pixka bat hartzera. Ziur naiz ze ordu zen telefonoan kontsultatuko nuela, ez dut baina gogoratzen, ez du garrantzirik, hau ez zen denboraren krontra zijoan erronka bat.
   Lekunberri herrian egin nuen bigarren geldialdia, gustu handiz hartu nuen kafesne bat geltoki zaharrean. Nafarroako herri eder honetan bukatzen da Plazaola trenbide zaharraren zatirik ikusgarriena. Andoaindik honuntzako bidea ikaragarri ederra da; Leitzaran erreka arana, baso eze itxiak zuhaitz miresgarriz beteak, gaua bezain ilunak diren tunel beltzak.

Caballe bidearen bostgarrena

   Lekunberrin  errepide normala hartu nuen, tren zarraren bidea berreskuratzen ari dira eta urte gutxi barru Iruñara iritsiko omen da bide berde hau.
   Aho zabalik begiratzen nuen ahizpa handiaren horma tentea, besteetan baino handiagoa ikusten nuen, heleazin. 
   Bizikleta bide ondoko zulo batetan izkutatu nuen eta pareta gerturatzen hasi nintzen, erronkaren bigarren zatiarekin hasi behar nuen, eskalada. Nire asmoa Karnaza bidetik hasi eta Cabelle bidearekin konbinatuz ahizpa handiko puntara iristea zen.

Caballe bidearen zazpigarrena

   Gustura hasi nintzen haitzean gora, paretari metroak irabazten nion einean hobeto sentitzen nintzan, lasaiago, hau ez zen ohiko eskalada bat. Ez nituen normalean bide hau egiteko erabiliko nituzken materialak, ezin nuen erronka hau burutu izateko zama asko garraiatu, beraz igoeraren zati gehienak babesik gabe egin nituen.
   Ahizpa handiaren haitz punta zorrotza zapaldu nuenean gustura sentitu nintzan nere buruarekin, arro egindakoarekin. Denbora gutxi egon  nintzan momentu hori dastatzen Andoinera bueltatu behar nuen, itzulera luzea izango zela banekien.
   Lekunberrin, geltoki zaharreko kafetegian, ospatu neun nire zoriona, zerbeza kaña eta bokata jan nituen plazer handiz. Hemendik Andoain arteko bidea oso jasangarria egin zitzidan, tripa bete ondoren presa guztiak ezabatu nituen.
   Oraindik egun argi dexente zegoela iritxi nintzen bueltan Otietara. Aitortu beharra daukat ezin dudala Euskaldun nortasuna hain arro eraman. ¡¡¡ nekatua iritsi nintzan !!!

Ahizpa handiaren gailurrean. Bidaiaren erdia egina zegoen.