AIZKORRI KANALA

   Lagun batek behin komentatu zidan, Chamonixen bizi zen ezagun batek, goizean umea  haurtzaindegian utzi ondoren midi orratzeko teleferikoa hartzera joaten zela. Taculeko hirukian bide bat eskalatu eta, eguerdirako, umea berriro jasotzera iristen zela. - Oi bai suertea, erantzun nion nik.

   Goierri ez da Chamonix, hemen ez dago teleferikorik, eta batik bat gure inguruko mendiek ez dute zer ikusirik egundoko granito dorre zorroz horiekin. Zer egin behar dugu, gu hemen bizi gara. Ni nire aldetik saiatzen nahiz dudan alpinismo egarria pixka bat asetzen. Era apalean noski.

   Lehengo asteazkenean Aizkorriko kanaletatik buelta bat eman nuen. Chamonixeko gure heroiaren modura, umea ikastolan utzita Zegamarantz bideratu nituen nire asmoak. Motxila arin batekin nindoan nondik igo behar nintzen garbi jakin gabe.       
   Furgoneta aparkatu orduko Aizkorriko kanalei bistazo azkar bat jo nien, berehala ikusi nituen aukerak. Kuriosoak izaten dira egoera hauek. Magina aldiz begiratu dezakezu pareta bat eta beti zeozer berria deskubrituko duzu. 
   Buenavistan nengoen, nire aurrean, airoso, Aizkorri eta Aketegi puntak altxatzen ziran. Azken mendi honen ezker tontorrak, nik Aketegi hego punta bezala bereizten dut ez bai dut beste erreferentziarik aurkitu, deitu zidan atentzioa, elur marra bat nabarmentzen zen behetik gora zihoala.
  Egun dezente pasatuak ziren azkeneko elurtetik. Hotz handia egina zen ere. Baldintza ederrak egon zintezkeen.
   Kranpoiak elurretan iltzatzean ateratzen zuten hots leorrak baieztatu zidaten nire ziurtasuna, baldintza apartak zeuden eskaladarako.
   Kanak haundi azpitik gurutzatu eta baso elurtutik gora pusketa motz bat igo ondoren, nire aurrean horma zabal bat agertu zen. Pareta honek kanal estu bat dauka, bertatik hasi nintzen eskalatzen, ezkerrerako joerarekin, nire gainean nituen sapai beldurgarriak sahiestuz. Ehun metro izango ditu lehen kanal honek, 70°ko zati batzuk gainditu behar izan nituen, Aketegi hego puntako azken horma ikusgarriaren azpiko elur zelaian du irteera kanal estu honek.
   Elur zelaian baldintzak oso onak ziren ere, pioletak eta kranpoiak gogoz koska egiten zuten azal izoztuan, ziztu batean gurutzatu nuen zati hau. Nire aurrean azken oztopoa agertu zitzaidan, Aketegiko horma tente beltza. Ate bat moduan, pareta bitan banatzen duen kanal batek, hormara sartzeko gonbitea egiten zidan, zailtasun handirik gabe barruratu nintzen ezezagunera. 
   Paretaren azken tramuan sartua nengoela sorpresatxo bat izan nuen. Soka fijo bat agertu zitzaidan, hiru espitei lotua zegoen, trabesia bat babesten zuela. Informazioa bilatzen jardun nahiz interneten eta ez dut erreferentziarik topatu.
   Zati hau gainditzeko seguru fixoetan babestu nintzen, hemen aurkitu nituen bidearen zailtasun handienak, zeharkaldi mixtoa, izotza eta harria, eta irteeran 80°ko erresalte bat. Hemendik aurrera, Aketegi hego puntara iritsi arte, kanal zabal bat segitzen du bideak. Zirku txiki baten modukoa da, ikaragarri polita, elur zelai tenteak gainditu behar izan nituen zati honetan. Giroa eta bistak apartak dira hemendik, benetako alpinismoa dastatzen da.
   Ziztu batetan, argazkiak egiteko astirik gabe, kanal haunditik behara egin nuen.

   Jakin ezazue, ia kranpoiak kentzeko astirik gabe, humearen bila garaiz iritsi nintzela, hori bai, arnas estu.

   Aprobetxatzen dut duela hiru bat urte Aitzabalen zabaldutako beste bide baten krokisa zintzilikatzeko. Agian norbait animatzen da, nork daki.

 

PEÑA MONTAÑESA - Ordesa en montañesa, Petit Bombon, Diedro de Oncins

   Oncins tabernako etxeko andreak harriduraz begiratu gintuen larunbata goizean kafesne eske agertu ginenean.  – Mal dia hoy para escalar – esan zigun tabernan zeuden basurde ehiztarien kopa, karajillo eta abarrak jasotzen zituen bitartean.

    

Canal mayorreko ezkerreko pareta

  Gau osoa euritan igaro zuen, eta goiza berun koloreko gris apalean zetorren. Horrelako egun motela salbatzea ez zen erronka erreza izango. Tabernaren goxotasunean krokisak begiztatzen ari ginela eskalada aukera batekin egin genuen topo, "Ordesa en montañesa" bidea izan zezakeen gure salbazioa. 
  Canal Mayorren ezkerreko horma batetan dago bide kaotiko hau, sabai eta desplomez beteriko zona batetan, itsura guztien arabera lehorra egoteko egokia. Manu Cordoba, Eduardo Gonzalez eta Javi Buenok zabaldu zuten marra 2011 urtean.

Kepa Ordesa en... bidearen lehen luzean txof-txof egiten.

   Asmatu genuen, naiz eta euri fiña egin zigun seku mantendu ginen horman. Hori bai, azken luzean  … hor konpon Mari-Anton, blai eginda zegoen plaka, estutu behar izan genuen irrist egin gabe pasatzeko.

Mikel bigarren luzean, tetsuaren babesean.

 

Kepa hirugarrenetik ateratzen.

kepa bosgarrena bukatzen.

Mikel seigarren tiradan txof-txof egiten.

    Oso bide ederra iruditu zitzaigun " Ordesa en Montañesa ". Benetan gozatu egin genuen.

Espluga de las golondrinas pareta.

   Hurrengo egunean antzeko giroa zegoen tabernan, ehiztariak beraien kopa, karajillo eta abarrekin jarraitzen zuten, eta gu, betikoan, kafesnea hartzen krokisak ikuskatzen genituen bitartean.

   Gau honetan ere euri dexente egin zuen, eta, Montañesako goialdeak elurraz zuri esnatu ziran. Eguraldiak hobetzeko trazak zituela zirudien, nahiz eta pareta guztiak zeharo bustiak egon, itxaropen izpi bat zen.

Mikel Petit bombon bidaren lehen luzean.

    "Petit Bombon" bidea aukeratu genuen egun eskas horretarako. Espluga de las golondrinas paretan dago, eta 2010-eko udan Eduardo Gonzalez eta Albert Salvadok zabaldu zuten.

Kepa bigarren luzean.

   Eguzkiaren berotasun goxoarekin hasi ginen eskalatzen. Bustiak zeuden helduleko asko pixkanaka ari ziren lehortzen. Gauza ondo zihoan ekaitza sartu zen arte. Hirugarren tiradan geundela gertatu zen, bat batean harria botatzen hasi zen, eta horrela bukatu behar izan genuen luzea, blai eginda.
 

Hirugarrenean txaparroiari eutsiz.

 

Billeran gauzak ez zeuden hobeto.

    Kazkabarraren azpian eskalatzen nengoela, haitz bustitik igotzen, burura etorri zitzaidan behin ezagutu nuen pertsonai bat, Blues gitarrista bat zen. Ordiziako Sugaar tabernan jotzen ari zen ostiral iluntzen batetan. Kontatzen ari naizen gau hartan, Sugaar tabernakoek edarien izozgailuarekin arazoak izan zituzten eta zerbezak epelak zerbitzatzen ari ziren. Gitarrista zaildua, tabernako barran ukalondoz jarria zegoela, gogor itsura handitzen zuen honek, zurrutada luze bakan batetan eskuan zuen garagardo botellina hustu zuen, kamisa beltzaren esku muturrez ezpainak garbitu eta, ahots zakarraz esan zuen  - Cerveza fria bebe cualquiera -. Makarrada honek niri grazia handia egin zidan, eta, Espluga de las golondrinaseko egun trakets honetan animoak eman zizkidan aurrera tiratzeko: - Roca seca escala cualquiera, esan nion nire buruari.

 Zorionak Eduardo eta Albert, oso lan txukuna egin duzue.

   Astelehenean, azkenean, zeruak urdinak agertu ziran. Egun horretarako bide luze bat aukeratua genuen Kepa eta biok. Diedro de Oncins bidea egitea adostu genuen. Analisa eta Julian Marmol eskalatzaile katalanak 1996-ean zabaldu zuten bide hau. Gogoratzen dut, eskalatzaile bikotea lanean ari zen egun horretan Papildo, Natxo, Iñakito eta ni han ginela. Natxoren lagun minak ziran Analisa eta Julian. Egun horretan, gustu handiz gogoratzen dut, Natxok eta biok Picazoren Espolon del Sobrarbe bidea eskalatu genuela. Nork esango zidan niri orduan Montañesak ekarri behar zuen eskalada iraultza. 

   Orokorrean Diedro de Oncins bidea ez zait gustatu, nahiko zikina topatu dugu. Norbaiti bururatzen ba zaio errepikatzea, eraman dezala zerra txiki bat, mesede galanta egingo dio bideari eta ondorengo eskalatzailei. Guztiz librean ateratzea lortu dugu. Zazpigarren tiradako Ae-a, 7b proposatzen dugu.

Kepa Diedro de Oncins bidearen laugarren luzean.

   Naiz eta eguraldi petrala izan dugun, berriro ere, Peña Montañesak ez digu huts egin. 

   

VIGNEMALE - Via Ilusiones



   Azkenean igo dugu. Bi urte generamatzan asmo handiko proiektu honetan sartuak. Iazko Irailean hasi  ginen bidea zabaltzen, eta, aurtengo urrian bukatu dugu. Efektibo, horman eskalatzen, bost egunetako bi txanda izan dira, baina, teknikoki bi tenporada, denboran luzatu direnak.

    Marra ikuskatu nuenean, eta, bera eskalatzea zoragarria izango zela pentsatu, bi arazo suertatu zitzaizkidan; lehena soka laguna bilatzearena izan zen, eta, bigarrena, eskalada berak izan lezakeen zailtasuna eta logistikaren idea zehatza egitea. Vignemale ez da txantxetako gauza, goi mendiko eskalada da, alpinoa. Chemariri erakutsi nizkion argazki batzuk, - Zergatik ez probatu ? – erantzun zidan.  Momentu horretatik aurrera bion arteko proiektu bat bihurtu zen. 
   Bigarren arazoari erantzuna emateko, marra eskalatzea posiblea zen a la ez jakitearena, bertara joan eta begiratzea beste aukerarik ez genuela adostu genuen. 

Hirugarren tiradan 6b

   XXI. mendean gaude, eta, Pirinioetako konkistan oraindik amets egitea posible da. Vignemaleko haitzetan kalidadezko bide bat zabaltzeko asmoa harropuzkeria dirudi. Pirineoetako mendikateko harribitxia da Vignemale, Pirineista handien eskalada bideak daude bertan, eta, gu, zerrenda horretan sartu nahia, agian, handizale izatea da.

Bost-garren luzean 6c

   Iazko Irailean Oulettes de Gaube aterpean hartu genuen ostatu. Aterpearen atariak eskeintzen duen Vignemale ipar hormaren panoramika ikusgarriak argitu zizkigun zalantza asko, erabili behar genuen estrategia izan zen horietako bat.
   Bi puskatan banatu genuen horma erraldoia, beheko zati laberintikoa, bide posiblea marraztea zaila egiten zitzaiguna, eta, goiko zati tentea, pareta marroi ikusgarria, zabaldu nahi genuen bideari nortasuna emango zion puska, parte hau zen klabea. Zergatik hasi behar genuen bidea beheko zatitik zabaltzen? agian, goran, pasa ezinik gera gintezkeen, edo, zati tente hau kalidade txarrekoa izan. Beraz, Despiu-Luquet bidetik igo ginen horma marroi ikusgarriaren oinetara, misterioa askatzeko irrikan.

Hamargarren luzean 7a+

   Oso goran dago aipatu dudan pareta marroi tentea, lan itzela izan zen bertara iristea, baina, aleginak pena merezi izan zuen. Ikusgarria zen gure aurrean agertzen zen hormatzarra, hankak dardarizo batean genituen. Esan beharra daukat, Despiu-Luquet bidea gure eskumara utzita, hiru luze gehiago eskalatuak generamatzala, oraindik, materiale arrastoak agertzen zirela paretako arrakaletan, iltze bakan batzuk ziran, honek esan nahi zuen bidea saiatua izan zela gure aurretik. 

Hamaikagarren luzean A2/6c

   Gu ez ginen atzera bueltatu, agian, gure handinahikeria indartsuagoa zelako. Beti Despiu-Luquet bidetik igoaz, bi egun segidan lanean aritu ginen, baina, soilik, bi luze eskalatzea lortu genituen, tirada bat eguneko. Nahikoa zen, nekaturik geunden, pozik etxera bueltatu ginen, hurrengo urterako proiektua bagenuela pentsatuz.

Hamabigarren tirada 7a exp.

   Aurtengoa, nahi eta ezin bat suertatzen ari zen. Irailean jarria genuen Vignemalera bueltatzeko hitzordua, baina, Iraila aldrebes xamarra tokatu eta, bitan atzeratu behar izan genuen gure zita, eguraldiak ez zigun batere lagundu.

    Urrian berriz, San Migueletan, antizikloia sartu zen. Hori zen gure aukera, aprobetxatu beharra genuen.
 Zuria zegoen mendia, Iraileko eguraldi txarra elurra izan zen gain hauetan, hotz handia egiten zuen. Ezerotasun horrek ez zigun kikildu. Orain eremua ezagutzen genuen, eta, ideia finko bat generaman buruan, goiko zatia egun bateko eskaladan bukatzea. 
  Goizeko lehen orduan paretan geunden hotzak akabatzen. Lumazko txaketa, esku larruak, kapela, arropa guztia gutxi zen gorputza bero mantentzeko. Oraingoan ere, Despiu- Luquet bidetik gora ekin genion. Arratseko hirurak izango ziran iaz zabaldutako puntu gorenera iritsi ginenerako, hamaika garrengo bilera. Hurrengo luzeak denbora asko eraman zigun, benetan delikatua bihurtu zen eskalada, Chemak ez zuen parabolta nola nahi sartzeko inungo intentziorik eta asko saiatu behar izan zen lortzeko. Azken aurreko luzea zabaltzen ari ginela gaua egin zitzaigun, frontalaren argitan eskalatu beharrean izan ginan errazak ez ziran hormaren azken metroak.

Patio handia dago. Hamabigarren tirada.

   Azken luzea eskalatu genuenerako gau ilunak estaltzen gintuen,  Goubeko arista ertzera iritxiak ginen, haize hotz eta indartsua izan zen gure balentriaren testigu bakarra. Gaueko hamabiak izango ziren, irribarre algara batean besarkatu ginen Chema eta biok.
   Jaitsieran arazotxo batzuk izan genituen, gauak nahasi egin gintuen, eta, goizeko lauetan aterpera ailegatu ginen, txikituta, baina, pozik. Goiko pareta zabaldua zegoen, orain beheko partea falta zitzaigun.

   Hurrengo eguna deskantsuan eta eztabaidan eman genuen. Zalantza geneukan, ea horrela utzi bidea, alegia, Depiu-Luquet bidetik lehen zatia egin ,eta, gero, Ilusiones bidean sartu, edo, beheko parte berri bat zabaldu. Erabaki haurretik beheko zatia ongi begiratu behar genuela adostu genuen.
   Hirugarren eta azken eguna beheko zatia sortzen eman genuen. Pareta ikuskatzera joan ginenean diedro handi batek atentzioa deitu zigun, eta, honek bultzatu zigun aurrera segitzea. Ez zigun hutsik egin, benetan ederra izan zen eskeini zigun eskalada, estutu behar izan genuen. Ondorengo tiradak berriz ez ziran kalitate handikoak izan, goiko zatiarekin elkartzeko helburua besterik ez zuten, arratseko ordu-bietan bat egin genuen goiko zatiarekin. Despiu-Luquet bidetik rapel egin genuen. Harro geunden gure bideaz, eta, eginiko lanaz. Soilik izena falta zitzaion sortu berria geneukan bideari, baina, hori, beste istorio bat da, aurrerago, agian, kontatuko dudana.    

Konten eta gustora bizi izan dugun esperientziarekin.