Neveron del Albo - La Puerta de Atras / Neveron de Urriellu - Maldita Vecindad

 

Ez zen nahita izan, erabaki hori hartzera behartu gintuzten. 

Egia da, baita ere, bidaia hasteko furgonetara igo ginenean, beste asmo askoren artean, aukera hori han zegoela, baina alferkeriaz, kilometro amaigabeen ondorioz, buruan geneuzkan obzioen artean erosoena nagusitu zen.

Tamalez, bizi dugun errealitatea beste bat da.

Larunbat eguerdian Poncebosko bidegurutzera iritsi ginenean, zeina autoz beteta zegoen, eta Careserako bidea ixten zuten basozainek esan ziguten ezin ginela igaro, jendetzatik gehien ihes egiten zuen aukeraren alde egin genuen.

Esan behar dut beldurrez hartu genuela mendi malkartsuetarako errepidea, dagoeneko zalantzan jarria dut gailurretako bakardade goretsia. 

Pandebanosen antzeko zerbait gertatzeko probabilitatea zegoen. Aurreko egunetako eguraldi txarra, eta asteburuko aurreikuspen ez oso motibagarriak, itxaropen izpia ematen zigun.

Urrielluko ibarrean, beti lasaiagoa den aukeraren alde egin genuen ere, kanpoan kanpatzea. Vivac gunean kokatu ginen; Iñakik eta Markelek harkaitzezko bloke handi baten azpian egingo zuten lo, eta nik, igo nuen denda arinaren intimitatean.

Ez zen nahita izan, zer eskalatu aukeratzera behartu gintuen. 

Gaua aurrera zihoan nire denda ahula astintzen hasi zenean. Halako zarata egiten zuen haizearen haserreak aterpeko olana berdea astintzean, nire lagunak, hartz-gordelekuan babestuta, kezkatzen hasi zirela. 

Hurrengo goizean, gau txarra igaro duen pertsona baten aurpegiarekin jaiki nintzenean, azaldu egin behar izan nien. < < Zergatik ez zinen gurekin zuloan sartu? < < Hain gustura nengoen lo-zakuaren gozotasunean, ez nintzela altxatuko Picu Urriellu erorita ere.

Beraz, hego haize bortitzak bultzatu gintuen Picu Urriellu mendebaldeko horma hotzean ez sartzera.

Gure eskalada-irrika baretzeko haizearen babesean zegoen horma bat izan behar zuen. Azkenean, Urriellora urte askoan igo ondoren, Picuren eragina behingoz gainditu eta urrutiko lepoko ate zirraragarria zeharkatzeko aukera zabaldu zitzaidan.

Telefonoan Neveron del Albo-ko argazki bat genuen, "La puerta de atras" bidearena, Cholotarren liburu bikainetik hartua.

Eguzki argi indartsu baten pean Corona el Rasuren lepoa zeharkatu ondoren, Picu Urrielloren horma liraina kontraargiaz lausoturik, gure aurrean agertu zen ikuspegia gailur harritsuen eztanda bizigarria izan zen. Atzeko atea gurutzatu berria genuen, eta Neveron de Urriellu mendiaren iparraldeko hegal malkartsua zeharkatzen duen bidezidor nabarmenetik desagertu ginen, Picos de Europa mendien bihotzean sartuz.

Ez da zaila Pico del Albo identifikatzea, Pandebanos lepora iristen zarenetik mendi puska begi bistan duzu. Hau jakinda, ez zitzaigun zaila egin Neveron del Albo kokatzea haitz masa handi horren barruan. Horma griserantz jaisten hasteko unea zela uste izan genuenean, bide zabala utzi eta mendian behera abiatu ginen.

Iñakiren ahots irmoa nagusitu zen gure pauso orekagabeak harrikaritik jaistean sortzen zuten zarataren gainean. << Kaka zaharra, bustia dago. Eta bai, lehen begiratuan, horma ikaragarrian eskalada-bide bat irekitzeko aukerarik nabarmenenak hezetasun-orban beltz luze bat zuen. Egoera kezkagarriak horma lisua hobeto aztertzera behartu gintuen, eta begira nondik ikusten dugun kantabriar kordada ohiko lerrotik ateratzen dela, horman sartzen direla plaka trinkoak gaindituz, eta gero arroka grisezko itsaso batek irensten dituela.

Bi gauza bideaz nire iritzia eman aurretik; ez gutxietsi krokisean agertzen diren zailtasunak, kanal zabalaren gainean dagoen azken bilera iristean eskalada-bide handi bat igo duzun sentsazioa izango duzu. Eta, oinak txikituta edukitzeaz gain, zeren; zehaztasun handiaz zapaldu behar da haiekin harkaitz lisoan zehar lebitatzeko, gerria txikituta edukiko duzu bilera deserosoetatik zintzilik egoteagatik, ez dago erlaitz txikirik bide osoan.

Argi dago, eskalada-bide bikain hau zeharkatzean, irekitzaileek dena eman zutela hain horma eder eta zorrotza hain modu soilean igotzeko. Ez da sobratzen seguru finkorik, harrizko zubi errakitikoren bat izan ezik. Faltan bota dezakeguna, izaera lasaikoak ez bagara, adorea da, ezaugarri horrek eramango gaitu hormaren goialdera.

Cholotarren aurrean kapela kentzen dut. Pasioaren muturrera eramandako eskalada hauek merezi duten eskalatzaile handien ospea eman diete.

Ez zen nahita izan, atseden gehiago hartzera behartuak geunden.

Haize bortitzaren aitzakiak ez zuen balio goiz hartako argitasunarekin. Baldintza okerragoetan genuen Picu Urrielloko mendebaldeko horma igota, aurreko eguneko jipoiak bere pisua izan zuen gure planak beste horma batera desbideratzeko.

Harrizko blokearen azpiko zoru gogorretik, burua pixka bat altxatzearekin bakarrik, argi eta garbi ikus nezakeen egun hartan igo nahi genuen horma, Neveron de Urriello, eta haren ekialdeko aurpegian, eguzki berriak argituta, "Maldita vecindad" bidea. 

Oraingoan ere Cholotarren bide bat aukeratu genuen, ez bakarrik kalitate zigilua bermatua duelako, baizik eta Kantabriako eskalatzaile hauek Picu Urrielluren orbitan bide asko ireki zituztelako.

Guk aukeratutako bideak "Los Celtas" -ekin partekatzen du sarrera, eta bidelagunak dira bi luzetan zehar. Bi bide horiek diedro bikaina dute komunean; gero, hirugarren tiradan, banandu egiten dira, gurea zuzen doa eta bestea ezkerrera.

Berriro ere txalogarriak iruditu zaizkit bide bikain honen luze guztiak. Egia da osagai onekin beti aterako dela ona paella, baina aparta izateko sukaldariak eskua izan behar du, eta hauek Master Chefak dira. Goiko horman dagoen arroka grisezko plaka trinkoa, kanalizo ugariz zizelatua, gozamena dira eskalatzailearentzat eta gustu onarentzat, bere egoera naturalean aurkitzen baitituzu.

Arratsaldea sartu berritan iritsi ginen gailurrera, zonaldeaz gozatzeko denbora nahikoarekin. Neveron de Urriellu behatoki aparta da. Hemendik tontor guztiak ikusten dira, oihal baten zimurrak bezala. Eta gailurren leherketa honetan konturatzen zara inor ez dela nabarmentzen bestearen gainetik. Itxuran aldeak badituzte, bat bestea baino zorrotzagoa da, edo zabalagoa, baina ez altuagoa, denak garaiera antzekoa dute. Pluraltasun horrek, nire ustez, ez ditu igoera guztiak mendi batean zentralizatu, beste leku askotan gertatzen den bezala, non gailur batek mendizaleen uholdea jasaten duen, hemen denak antzekoak dira.

Isilik, ertz zorrotzak zeharkatuz, harkaitzetan behera, askatasuna arnastuz, behe-haranerako bidea hartu genuen.

Ez da nahita izan, eguraldi txarrak behartu nau.

Leiho zabalaren beste aldean euri etengabeak zuhaitzen hostoak jotzen ditu soinu erlaxagarri bat sortuz. Ni, leiho horretatik paisaia berdeari begira, gorputza oraindik nekaturik, mendiko kronika bat idazten saiatzen ari naiz. Ez zait erraza egiten aurrean dudan mihisea nire burmuinean ditudan bizipenekin margotzea, bizitakoaren marrazki zehatza egitea, sentsazio bakoitzerako koloreak aukeratzea, uholde handi batek irauten duena eraman diezadake margolana bukatzea.

Kolore primarioak erabiltzen ditut nik kronika abstraktu hauek egiteko; kolore gorria eskalada-bideen emozioa marrazteko da, kolore biziz plasmatzen dut ezezagunak sentiarazten didana. Urdina, deskribatzen saiatzen naizen leku horretan egoteak sortzen didan ilusioa irudikatzeko erabiltzen dut, egindako ahalegin guztiak merezi duen mezua helarazi nahi du. Eta horiaren beroak laguntasuna adierazi nahi du, mendizaletasunaren zutabe indartsuena, adiskidetasuna.

Beraz, orain, dudan pintzelik lodiena pintura horiko potoan sartzen dut, eta ondo busti ondoren, traza handiz marrazten dut; << eskerrik asko Iñaki eta Markel margolan hau posible egiteagatik.