TORRECERREDO - Mala Tierra / PICU URRIELLU - Almirante

 

Harrizko galtzada estuaren ezkerreko ertz ilunak nire frontalaren argi herabea irensten zuen. Horma bat falta zitzaion tunel ilun batetik nindoan. Espazio huts hartatik ur jario hots zaratatsu eta fresko bat iristen zitzaidan, eta harekin batera irudi garden bat proiektatzen zen nire buruan, handitasun eta leku bakar batean nengoen errepresentazioa. Nire ikusmenak behera egin zuen, baina ez entzumenarenak. Eta horrela, niretzat normala ez den modu batean, bide ikusgarri honetaz gozatzen ari nintzen. Hori, eta bakarrik geundela Cares harroilko galtzada beti jendetsuan.

Goizeko laurak ez dira ezertarako orduak, eta are gutxiago bisita turistikoa egiteko, zure selfie-aren hondoa ilun aterako da beti. Pentsa dezakezuen bezala, parekorik ez duen leku horretan gure presentzia zirkunstantziala zen, asmo handiagoko proiektu baten parte. 

Intentzio horien berri eman zidan Iñaki Mendizabalek Ordiziako Garagartza plazako taberna bateko terrazan trago bat hartzen ari ginela, eta asmo hauek nire etxeko zereginetara ondo egokitzen zirenez, asko pentsatu gabe horrelako erronka bat egiteko gai izango nintzatekeen, nirekin kontatzeko esan nion oñatiarrari.

Iurretako aparkalekura iritsi nintzenean, autobidearen ondoan, Alberto Fernandez eta Iñaki ez ziren konturatu ere egin. Biak eztabaidan ari ziren, burua makurtuta, telefonoetako pantailetan agertzen ziren mapei begira. Han ikusi nuen onena ateratzen zidatena jatea zela.

Klaustrofobiaren sentsazioa moteldu egin zen Cain herrira iristear ginela; azken kilometroetan asko estutu zen arroila, eta orain haran zabal eta malkartsu bat zabaltzen zen gure aurrean, urrunean, egun berriaren argitan, tontor beldurgarri eta latzezko siluetak kontrargian agertzen ziren.

Canal Dobresegros du izena, eta gure atzean utzia genuen Cares arroila bere edertasunagatik ezaguna bada, ibar tente hau bere luzera eta zailtasunagatik da famatua.

Malda astuna sigi-sagan igotzen duen bidexka, gogorra eta neketsua da. Arrazoi garrantzitsu bat izan behar da amaigabeko igoera horri ekiteko. Gurea, Torrecerredo da, Picos de Europako gailurra, eta bere mendebal aurpegi ikusgarrian eskalada bide intimidatzaile bat saiatzea.

Arintasuna zen giltza burutu nahi genuen erronka hau egin ahal izateko, garraiatu behar genuen materialeari garrantzia handia eman behar zitzaion. Nik, hasteko, ganbarako armairuan gordea nuen motxila bat berreskuratu nuen. Urteak dira Kanuk eskuz egin zuen motxila arina erabiltzen ez nuela, hogeitamar urtetik gora dituen motxila batetaz ari gara, eta beste petate eta poltsa artetik atera nuenean konturatu nintzen oraindik egoera oso onean zegoela.

Hiruko sokada izateak ere zertxobait arintzen du bizkarrean eraman behar den zama, eskaladan behar den materiala hiruen artean banatzen da.

Erronkaren erdian aterpea egotea luxu bat da, ez duzu gaua pasatzeko, eta otorduak egiteko, gauzak garraiatu beharrik. Urrielluko aterpean erreserba egina genuen.

Escalada en roca en los Picos de Europa liburu xarmagarritik ateratako krokisa.

Minutuetan ez baina bai esfortzuan kalkulatu dezakedan denboran, bat batean paisaia aldatu zen, ate bat gurutzatu bagenuen bezala. Malda astunak, igo-ezin mendi puntaz betetako ibar luze batean utzi gintuen, eta honen zaindari, Torrecerredo mendebal aurpegi ikusgarria.

Azkar bilatu genuen horma gris konpaktuan “Mala Tierra” bidea. Gehiago kostatu zitzaigun pareta handiaren oinarrira iristea. Gose sumatzen zen elur pala luze bat gainditu behar izan genuen. Albertok eta Iñakik zapatila hutsean igo zuten. Nik, kranpoiak haraino eramateko ahalegina alferrian ez uzteagatik, eta, azkenetan dauden elurzulo hauek duintasunez agurtzeagatik, altzairuzko punta zorrotzak erantsi nizkien zapatilei.

Sei orduko ibilaldi bat egin ondoren eskalatzeko gogoa izatea zaila da, niri kostatu egin zitzaidan katuoinak janztea, nekeak eskaladarako behar duzun txispa kentzen dizu. Ez geunden lo geratzeko moduan, arratseko zortziretako Urrielluko aterpean egon behar genuen, ordu horretan afaltzen da, egon edo ez egon, oso zorrotzak dira. Beraz, gure tripa hustuen laguntza deiari kasu eginez, Iñaki azkar hasi zen harkaitzean gora igotzen.

Eskalatzaile batek "Mala Tierra" bidearen krokisa ikusiko balu, zailtasun fisikorik ez duela esango luke, eta hori horrela da. Eskalada bide honek duena, modu eredugarrian ireki zena, zailtasun psiskologiko handia da. Arroka gris trinkoan zehar aurrerapena babesteko, espit pare bat besterik ez zuten behar izan, eta hau, gure mendi eskalada ulertzeko moduan, laudagarria da.

Mendiko eskalada modernoan, eskalatzaileek zuzen joateko ohitura dute beren sorkuntzak egiterakoan. Konfiantza handia jartzen dute beren indar fisikoan eta zulagailuan edozein estualditik ateratzeko. Aurreko eskalatzaileek ez zuten horrelako indar fisikorik eta teknologiarik. Gabezia hori horma ongi irakurriz konpentsatzen zuten, eta nola ez, trebetasunez eta adorez. Horretan, "Mala Tierra" sortu zuten Kantabriako eskalatzaile bikotea, Picos de Europa mendilerroan zehar beste hainbat bide ezin hobetan erakutsi duten bezala, maisuak ziren. Bilera-irteera horiek, zeharkaldian, non beti geratzen zaizun zalantza zer den hobea, sokan lehenengo joatea edo bigarren, pazientziaz, ahalik eta pausorik errazenaren bila, babes zaitezkeela aurreikusi duzun eremu horretara iritsi eta, arnesetik zintzilik daramatzagun tresna horiek, gure bizitza alderraia zor dieguna, kokatzeko. Ez dut inoiz ahaztuko eskalatzaile gisa geratzen zaidan denbora honetan.

Erritmo onean gindoazela eta afaritarako garaiz iritsiko ginela jakiteak asko lasaitu gintuen.

Arratseko bostetan tontor harritsuaren gainean ginen. Eskalada osoan zehar hezurretaraino sartzen zitzaigun haize hotza zertxo bat baretu zen amildegitk atera ginenean. Honek bidea eman zigun harri biluziaren gainean esertzeko eta momentuaz lasaiago gozatzeko. Ikuskizun aparta zen, Picos de Europako tontor guztiak gure oinetan genituen. Gehien liluratu ninduena Cain haranaren beste aldean hainbeste estimatzen dudan Peña Santaren gailurra ikustea izan zen.

Ezin dut baloratu gailur enblematikotik Urrielluko aterpetxearen sarreran dagoen egurrezko bankuan eserita egotera eraman gintuen bidea luzea edo laburra den, neketsua izan zela bai. 

Aulkian jesarrita, laino bidaiarien artetik tarteka ateratzen zen eguzki lotsatiaz gozatzen ari ginela, topaldi polita izan genuen. Aterpeko terrazan sakabanatutako gure ondasun apurrak zapaltzea saihestuz, Javier Sáenz igaro zen, eskalatu berri genuen bidearen egilea. Lehen pasaldian ez genion ezer esan, ausardi gehiago erakusten dugu friend-a oinen azpitik dugunean. Bigarrenean izan zen, edo agian hirugarrenean, agurtu genuela. Eta ez dakit nori egin zion ilusio gehiago, berari ala guri. Oso polita izan zen, konplizitate hizketaldi bat, ohore bat eskalatzaile puska horrekin hitz egitea, eta Picu Urrielluren azpian, itzel.

Logela huts batean oheratu nintzen leiho estu batetik argia sartzen ari zela. ordubete ondoren ez zen horrela izango, aterpeko ohatze guztiak beteta zeuden. Goizeko lau t'erdietan geratu ginen gosaltzeko. Nik ez nuen garbi altxatuto nintzenik, gau zelan pasatzen nuen erabakiko zuen eskalatzea joan edo ez.

Ongi lo egin nuen, deskantsatua altxatu nintzen, gau motzean norbait zurrungan ibili bazen nik ez nuen entzun, nire marruak ere ez.

Victor Sanchezen krokisa. Katuoinekin blogetik hartua.

Pareta azpira iristear ginela zerua tonu grisaxka hartzen hasi zen, hala ere, Almirante bideak Rabada-Navarro bidearekin partekatzen duen lehen luzea argi frontalen laguntzaz igo genuen. Eta lehen bilera honetan, aipatu ditudan bi bideak banandutzen diren puntuan, hartu genuen zirkular hau letra handiz idazteko azken erabakia, eta honen testigu dira Maialen eta Tatxen, Rabada igotzeko asmotan gure atzetik zetozenak. Zergaitik ez gara Bulnes herritik kotxeraino jaisten? Bota zuen Albertok Iñaki bigarren luzean aurrera segi zezan soka ematen zion bitartean. Niri, eta benetan diot, ilusio handia egin zidan horrek, eta indarberrituta sentitu nintzen hasi berri genuen eskaladarekin jarraitzeko. Ez nuen ezagutzen, eta ezagutu nahi nuen, eskalatu dudan haitzezko horma politenetako bati behin izena jartzeko ohorea izan zuen herria.

Dena ondo zihoan hasiera horretan, ezer aipagarririk ez, eskaladaren kalitatea goraipatzea ez bada, edo hego-mendebaldeko haize zakarrak, gure gorputz nekatuak hozteaz gain, lainoekin jolasten zuela tarteka dena estaltzera.

Tiros de Torca izeneko erlaitz zabalaren ondoren, azaltzea merezi duen gertaera bat gertatu zitzaigun, eta hanka sartze hori gainditu ondoren, gure artean brometan hasi ginen, Almirante bidea eskalatu genuela espansiborik txapatu gabe: zazpigarren tirada krokis zehazgabeari begiratu gabe hasi nuen, atera berria nintzen bilera gure bidekoa ote zen zalantzan, eta nire bi kordadakideen arteko eztabaida pean, gure buruen gainean ikusten genuen material finkoa, buril zahar bat edo beste, gure bidekoak ote ziren ala ez. Nire senari jarraitu nion eta berrogei metro gorago bilera oihukatu nuen. Hori izan zen errazena. Iñaki bilerara iritsi orduko, oker nengoela erritan hasi zitzaidan. Gero Aberto etorri zen, eta ez zuen hitzik egin, baina begiradak dena esaten zuen. Nik, berriz, “Cuélebre” bideko bilera hartatik irteteko plana nuen. Hona ekarri ninduen haitzezko plaka zalantzagarriari jarraitu, eta, ondoren, ezkerretara, gure bidearen bilerara iristeko. Nire lagunek zalantza handiak zituzten, baina, nik egin behar nuenez, marmar artean utzi zidaten. Esandakoa, burilik gabeko aldaera, nahi gabean.

Hurrengo luzea, generaman krokisean zortzigarrena, 7a markatzen duen hori, azalpenak behar ditu ere. Sabai handi bat da eskalatzen igotzeko bi aukera dituena. Ezkerretik 7a omen da, begibistara ez zitzaidan erakargarria egin. Eskubitik, aldiz, naiz eta agian atzeraka gehiago bota, eta ziur era askean gogorragoa den, bi haitz zubietan kokatuak dauden kordinoak gehio bultzatu ninduten hortik saiatzea. Gustatu zitzaidan, gozatu nuen, era artifizialean igo nuen, ez dut uste sekula galduko dudanik kokatu dudan eta zalantzazkoa egiten zaidan katxarro batetik zintzilikatzerako zirrara.

Azkar, baina luze egin zitzaigun denboran, “Almirante” bideko azken lau luzeak igo genituen. Jakak jantzita, hotzak uzkurtuta, bileratik zintzilik, horrexek moteldu zuen denboraren erritmoa.

Gailurrean, leku aparta horretaz disfrutatzeko gure denbora hartu genuen. Horma eta bide kateatze bat egiten ari ginen, baina ez ordulariari begira, kronometratzen, desafio hau kontrakoa zen, ahalik eta denbora gehien pasatu mendian.

Hego aurpegiko rapeletatik jaitsi ginen, aterpean utzitako gauzak jaso genituen, eta bide ezezaguna hartu genuen gure jakin-mina asetzeko, ikuitzen zuen guztia bustitzen zuen laino trinko batean murgilduta. Ez dut bide malkartsu hau deskribatuko, ez dut ahalmen hori, soilik aipatuko dut Urriellora iristeko bi bideak, Pandebanos eta Bulnes, azukrea eta gatza bezalakoak direla, ez dutela inolako antzik. Bai, esango dizuet, bi orduko jaitsiera gogorraren ondoren, Bulnesko teilatu gorri eta harrizko horma sendoen artean ibiltzeak, urrutiko lurretara eraman ninduela, mendilerro garrantzitsuagoetan izaten ditudan sentsazioak izan zirela. Nire ametsak ez zuen luze iraun, trenean igo ziren eta terraza erosoetan eserita zeuden turistekin topo egin nuenean errealitatera itzuli nintzen.

Eta honekin, medizaleen istorioa honetako amaiera iritsi gea, mendi erronka guztiak amaitu behar duten moduan, Arenas de Cabraleseko taberna bateko mahaiaren inguruan mokadua egiten, hemen behintzat ohitura hori dugu, sabel hustuak berriro ondo betetzekoa, bizi izandako bizipenak barre-bolumenetan neurtzen ditugun bitartean.